1966 Le Mans Yarışının Gerçek Hikayesi

Vatanımızda 15 Kasım 2019 tarihinde gösterime giren Ford V Ferrari’nin gerçek hikayesi her insanın bilmiş olduğu benzer biçimde aslına bakarsak 1996 Le Mans 24 Saat Yarışı etkinliğine ilişik. Bu yarışı hususi kılan en büyük şey ise Ford ve Ferrari içinde yaşanmış olan gerginlik ve ortaya çıkan büyük rekabet.

Bu yarış Ford için bir dönüm noktası durumundaydı ve Ferrari karşısında elde edilmiş oldukca büyük bir başarı söz mevzusuydu. Yarış öncesi yaşanmış olan gerginlik, her iki takımın stratejileri, araçlar ve pilotlar derken 1996 Le Mans, otomobil yarışı evveliyatına adını yazdıran bir etkinlik oldu. Bu yazımızda bu yarışın hikayesine değiniyoruz.

Temelden başlamış olalım: Nedir bu Le Mans 24 Saat Yarışları?

Hikayeyi daha iyi idrak etmek için Le Mans 24 Saat Yarışları’nın ne işe yaradığını bilmek en doğrusu olacaktır. Le Mans yarışları adı üstünde toplam 24 saat devam eden yarış etkinlikleridir. Yarışlar Fransa’da 13,469 km’lik bir pistte gerçekleşir. Birçok değişik ülkeden değişik pilotlar yarışta takımları temsil ederler beraber toplam 24 saat devam eden yarışı tamamlamaya çalışırlar. 1980’li yıllara kadar bir çok ekip 2 pilotla temsil edilse de sonradan pilotların güvenliği için bu sayı 3’e çıkmıştır. Yarış 24 saat sürdüğü için oldukca büyük bir dayanıklılık yarışıdır ve pilotlar için oldukça acımasız derecede yorucu yarışlardır. Takımlar bir sonraki yarışa kadar pek oldukca vasıta tasarlar, sayısız pilot ve vasıta testi yapar ve bu sıkıntılı yarışı tamamlayanlar içinde yerini almak isterler. Strateji, araçlar ve pilotlar benzer biçimde pek oldukca unsur yarışlarda takımlar için mühim rol oynar. Yakıt yüklemesi ve tekerlek değişimi haricinde yarış aralıksız devam eder. Yarışı bitirenlerden daha çok DNF olanlar kısaca yarışı tamamlayamayanlar mevcuttur. Yarışı anladıysak hikayeye geçelim.

Yarıştan tam 3 yıl ilkin 1963 senesinde Ford ve Ferrari arasındaki rekabet ve gerginliğin fitili ateşleniyor:

Ford ve Ferrari arasındaki rekabet efsaneleşmiş yarıştan tam 3 yıl ilkin başlıyor. Le Mans yarışları oldukça meşhur bir dayanıklılık yarışı olduğundan bir çok markanın kendini ön plana çıkarmaya çalmış olduğu ve dünyaca saygınlık kazanmak istediği yarışlardı. Le Mans’i kazanan dünyanın en iyi otomobil üreticileri içinde zirveye oturuyordu. Bu müthiş bir marka kıymeti kazanımı demekti. O dönemin Ford İcra Kurulu Başkanı Henry Ford II, senelerdir önde olan Ferrari’ye göz koymuştu. 1960-1963 yılları arası art arda Le Mans kazanan Ferrari, dünyada büyük bir üne sahipti sadece acil bir ana paraya gereksinim duyduğu bir konumdaydı. Ford ise kendi kıymetini katlamak ve işleri lehine çevirmek için Ferrari ile anlaşarak markayı satın almak istedi. Bunun üstüne satın alım işlemleri için İtalya’ya giden Ford ekibi, satın alım maddelerinden birisini Enzo Ferrari’ye kabul ettiremedi. Bu madde Ferrari yarış takımının yönetiminin Ford’a devredilmesini içeriyordu. Ferrari, kendi bağımsızlığını bu şekilde yitirmek istemedi ve her şey neredeyse halledilecekken bu madde kabul edilmedi ve Ford satın alma işleminden eli boş döndü. Bu vaka sonrası Ford, Ferrari’ye karşı büyük bir rekabet içine girdi ve öcünü Le Mans yarışlarında almaya karar verdi. Ford ve Ferrari bu saatten sonrasında öncesiz bir rakip olmuştu.

1964 ve 1965 yarışları Ford için büyük bir hüsran oluyor:

Henry Ford, Ferrari ile rekabetinde kendilerine destek olacak yeni bir vasıta üstünde çalıştı. O vasıta ise 1966 senesinde efsaneleşecek olan V8 motora haiz Ford GT 40’ın ta kendisiydi. Ne yazık ki Ford GT 40 ilk yıllarında Le Mans yarışlarında yeterince iyi performans gösteremedi. 64 ve 65 yarışlarının galibi daha iyi araçları ve pilotlarıyla Ferrari olmuştu. Ford GT 40, aerodinamik açısından başarıya ulaşmış bir vasıta olsa da oldukça dengesizdi ve pek oldukca problemi daha vardı hatta 1964 yarışında 3 tane Ford GT40 MKI modeli bozulup yarışı tamamlayamamıştı. 1965 yılına gelindiğinde ise Ford, Amerikalı otomobil tasarımcısı Carol Shelby ile anlaştı. Shelby ise yarış ve kontrol pilotu olarak oldukça güvenilmiş olduğu pilot Ken Miles’ı seçti. 1964’te başarısız olan Ford, aracı daha da güçlendirmeye çalıştı ve birçok kontrol yapmış oldu. Daha iyi bir hale getirmeyi başarsalar ve hatta 1965 Daytona yarışında büyük başarı gösterseler de iş Le Mans’a ulaştığında Ford ekibi, 6 aracı ile yarışı tamamlayamadı. Bu saatten sonrasında Ford, tüm odağını Ford GT 40’ı 1966 Le Mans şampiyonu halletmeye odakladı. Ford GT 40 efsanesi doğmak üzereydi.

Efsaneleşmiş 1966 Le Mans Öncesi Efsaneleşmiş Ford GT 40 MKII hazır hale geliyor:

Efsaneleşmiş Ford GT 40’ın pek oldukca modeli bulunuyordu. 1964 ve 1965 yarışlarıyla birlikte yenilgilerinden ders alan Ford ekibi, Shelby ve efsaneleşmiş pilot Ken Miles’ın yardımıyla GT 40’ı en iyi hale getirmeye çalıştı. Motor ve şanzımanda değişimler yapılmış oldu ve sayısız kontrol gerçekleştirildi. İşte 1966-1969 yılları arası art arda 4 yıl Ford’a zafer getiren efsaneleşmiş vasıta Ford GT 40 MKII 1966 yarışına hazırdı. Yarışa toplam 8 tane Ford aracı katıldı ve ilk 3 sıraya oturan 3 vasıta da Ford GT 40 MKII oldu. 6697 cm3 silindir hacmine haiz vasıta, 485 beygirdi ve 320 km/h azami hıza sahipti. Ferrari tarafındaki rakibi ise Ferrari’nin özenle tasarladığı ve sınırlarını zorlayarak hazırladığı Ferrari 330 P3 modeliydi.

1966 Le Mans yarışının başlangıcında Ferrari oldukca rahat bir görünüm sergiliyordu:

Yarışa dair ilgi çekici bir nokta da Ferrari’nin yarışa kendine güvenerek oldukca daha azca araçla katılmasıydı. Ferrari, yarışa yalnız 2 tane P3 ile katılmıştı. Ford ise tam 8 tane vasıta ile katıldı. Ferrari kendisine oldukca güveniyordu ve yeni araçları ve tecrübeli sürücülerden olan John Surtees’in başaracağına inanıyorlardı. İşler pek yolunda gitmedi ve John, yarışa katılamayacağını deklare etti. Yarışın sıralama turlarında ilk 4 sırayı böylece Ford aldı. Ferrari John’un eksikliğinin ve oldukça azca araçla katılmasının bedelini ağır ödeyecekti. Ford ve Ferrari’nin öncesiz rekabetinin en büyük sembolü olan 1966 Le Mans yarışı başlıyordu.

1966 Le Mans Ford için {hiç de} iyi başlamamıştı:

Yarış 16.00’da başladı ve Ford ilk sıralarda kendinden güvenilir bir halde yarışa başlamış bulunmuş oldu. Gece saatlerinde durumlar Ford için ürkütücü bir hal aldı ve Ferrari ekibi ilk 2 sırayı almayı başardı. Bunun yanında Ford’un ise toplam 4 aracı yarış dışı kalmış durumdaydı. Bu aşamada Ford ekibi oldukça gerilmiş durumdaydı ve ekip, sürücülere tam gaz vermemelerini söylemiş oldu. İşler sabaha doğru yeniden Ford lehine doğru yönelmeye başlamıştı. Ferrariler kabusu yaşayacaktı.

Ferrariler yarış dışı kalıyor ve Ford 3 aracıyla ilk 3 sıraya yerleşiyor:

Sabah saatlerinde Ferrari araçları kaza ve bozulmalar sonucunda yarış dışı kaldı ve yarış Ford’un lehine döndü. İlk üç sıra öğlen saatlerine doğru artık Ford’un araçlarına aitti. Efsaneleşmiş pilot Ken Miles’ın yönettği vasıta birinci sıraya yerleşmişti. Ford, 2 senedir hedeflediği zaferi kazanmak üzereydi. Bitiş çizgsine gelirken Ford yarış hakemi Leo Beebe, sürücülerden garip bir şey istedi. Üç Ford aracının da yarışı birlikte bitirmesi istendi. İlk 3 sırada yer edinen Ford araçları yarışı birlikte bitirecek ve Ford için unutulmaz bir photo finish yapılacaktı.

Ford 1966 Le Mans yarışını üç otomobiliyle beraber kazanıyor ve Ferrari bozguna uğruyor:

Ford, 1963 yılındaki gerginlik sonrası başlamış olan büyük rekabette rakibi Ferrari’yi bu efsaneleşmiş yarışta yenik etmeyi başarmak üzereydi. Ken Miles, öteki Ford sürücülerini beklemek için yavaşladı. Arkadan **Bruce McLaren’**ın gelmesiyle birinci sıraya Bruce McLaren geçti. Üçüncü olarak da 12 tur geriden gelse de yarışı üçüncü bitirmeyi başaran Ford, Ronnie Buckmun’ın gelmesiyle beraber Ford yarışın galibi oldu ve ilk üç sırayı tamamen ele geçirdi. Böylece Ferrari, senelerdir gösterdiği üstün başarıdan sonrasında büyük bir bozguna uğramış oldu.

Aynı yıl Efsaneleşmiş pilot Ken Miles, bir vasıta testinde yaşamını kaybediyor:

Ford’un 1966 Le Mans galibiyetini almasında oldukca büyük katkısı olan efsaneleşmiş pilot Ken Miles’ın ölümü de oldukça trajikti. Le Mans zaferinin peşinden Ağustos 1966’da Ford, GT 40 MKII’nin peşinden J-Car adlı bir vasıta projesi başlattı ve testlerini gerçekleştirme sonucu aldı. Testlerde yer edinen Ken Miles, aracın testi esnasında 320 km/h hızla giderken birden devrildi ve taklalar atmaya başladı. Vasıta alev almaya başladı ve Miles, taklalar esnasında araçtan fırladı. Riverside pistinde efsaneleşmiş pilotun cansız bedeni yatıyordu. Ford’un mekanik bir arıza sebebiyle ortaya çıktığını belirttiği ağlatısal kaza sonucu efsaneleşmiş pilot Miles, tam da ilişik olduğu yerde yaşamını yitirmiş oldu ve aramızdan ayrıldı. Daha da ağlatısal olan bir mevzu da Ken Miles’in 1966 yarışını ikinci bitirmesiydi. Ford’un hususi bitiriş isteği sonrası yavaşlayan Miles, mesafe hesaplaması sıkıntısından dolayı birinciliği ekip arkadaşlarına kaptırmıştı. O yıl birinci olamasa da Ford’un yarış tarihinde unutulmaz pilotlar içinde yerini almayı hak eden bir pilot oldu.

Ford GT40 art arda 4 yıl süresince yarışların galibi oluyor:

Ford, İstediğini elde etmekle kalmayıp bir de üzerine 3 otomobiliyle ilk üç sıraya yerleşmeyi başarmıştı.1966 Le Mans efsanesinden sonrasında art arda düzenlenen 1967,1968 ve 1969 Le Mans yarışlarını da Ford GT 40 aracı kazanmayı başardı. Ferrari’yi satın alamayan ve üzerine 64 ve 65 yıllarında büyük hüsrana uğrayan Ford, şimdi ise 4 yıl art arda yarışların galibi olmuş durumdaydı. Ferrari için işler daha da zorlaşıyordu.

Ferrari hisselerinin çoğunu Fiat’a satılmak zorunda kalıyor:

1969 yılına gelindiğinde Ferrari’nin maddi olarak dayanacak gücü kalmamıştı. 1963 senesinde meydana getirilen teklif reddedilmiş ve 1966 yılından itibaren art arda 4 yenilgi alınmıştı. İyice bozulan maddi durum sonrası Ferrari, hisselerinin yarısını Fiat’a satmak mecburiyetinde bırakıldı. 1988 yılına gelindiğinde ise Fiat, Ferrari’nin hisselerinin %90’ına haiz durumdaydı. Ford, Ferrari karşısında almış olduğu galibiyetler ile Ferrari’nin büyük sıkıntılara girmesine sebep oldu.

Efsaneleşmiş yarış popüler kültürdeki yerini alıyor:

Yarış seneler sonrasında bile hala popülerliğini koruyor ve bir çok yerde mevzusu geçiyor. Popüler kültürdeki örneklerinden birisi olan ‘’Go Like Hell’’ kitabı 2009 senesinde piyasaya çıkıyor. Türkçesi ‘’Cehennem Benzer biçimde Git’’ olarak çevrilebilecek olan kitabın adı Bruce McLaren’ın ekip arkadaşı Chris Amon’a bağırarak ‘’Go Like Hell’’ demesinden gelmekte. Yarışı mevzu alan bir öteki yaratı ise ”The 24 Hour War” adında olan 2010 yılında yapılmış bir belgesel. Bu belgeselde de yarışın hikayesi seyirciye sunuluyor. Son olarak ise başlığımızda da yer edinen 2019 çıkışlı Türkçesi ”Asfaltın Kralları” olarak belirlenen Ford v Ferrari beyaz perde filmi, yarışın popüler kültürdeki en mühim yapımlarından birisi durumunda. Filmimizde başarıya ulaşmış erkek oyuncular Matt Damon ve Christian Bale de yer almakta. Film IMDb üstünde 8.1 puana haiz ve 2 saat 32 dakikalık uzun bir süreye haiz. İzlemediyseniz kesinlikle izlemenizi öneriyoruz.

Bu yazımızda 1966 Le Mans yarışının gerçek hikayesine değindik. Sizler yarış ve Ford ile Ferrari arasındaki bu büyük rekabet hakkında neler düşünüyorsunuz? Ford v Ferrari filmini izlemiş miydiniz? Kıymetli görüşlerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.