Suni Zekâ Dünyada Hangi Alanlarda Etken? Peki Ya Türkiye?

Suni zekânın geleceği hakkında konuşurken kimi zaman heyecanlanıyoruz kimi zaman de ürküyoruz. Filmlerden seyrettiğimiz senaryolar aklımıza geliyor, makinelerin dünyayı ele geçirmesi benzer biçimde distopyalar. Fakat şunu da sormak gerekiyor. Suni zekânın tesiri ülkelere bakılırsa mi değişim gösteriyor?
Suni zekâ kullanımı coğrafyaya, ekonomiye yada kültürel dinamiklere bakılırsa değişiyor mu?
Bir başka sual ise şu: Hangi ülke ne kadar etken suni zekâ kullanımında ve Türkiye bunun neresinde?
Küresel perspektifte suni zekâ ne kadar kullanılıyor?
Suni zekânın hayatımızda çarpıcı bir halde tesir gösterdiği son yıllarda çeşitli sektörlerde devrimler yaşanıyor. Sadece bu devrim coğrafya göz önüne alındığında aynı oranlarda ilerleme kaydetmiyor. Suni zekânın kullanımı ülkelerin ekonomik gelişmişliği, teknolojiye erişimleri ve eğitim seviyeleriyle direkt ilişkili.
ABD

Suni zekânın en yoğun kullanımı sıralamasında ABD ilk sırada diyebiliriz. Bilhassa teknoloji ve müdafa sektörlerinde ABD önder konumda bulunuyor.
Google, Microsoft, Amazon benzer biçimde teknoloji devleri, suni zekâ yazılımlarıyla arama motorlarından bulut bilişime kadar pek oldukca alanda büyük atılımlar gerçekleştiriyor.
ABD ek olarak sıhhat sektöründe de suni zekâyı etken olarak kullanıyor. Teşhiste ve tedavi seçeneklerinde suni zekânın kabiliyetleriyle kişiselleştirilmiş tedavi de ön planda.
Çin

Çin ise ABD’nin en büyük rakibi olarak karşımıza çıkıyor ve veri kabiliyetleriyle de bu yarışı güçlendiriyor. Devasa veri havuzlarına erişim, suni zekânın eğitilmesi için de muhteşem bir kaynak oluşturuyor.
Güvenlik mevzusunda da Çin, suni zekâyı etken bir halde kullanıyor. Yüz tanıma sistemlerinden toplumsal seviye sağlamaya kadar giden sektör ağacında sıhhat da ön planda.
Çin, bu yıl sonunda suni zekâ hastanesini açıyor. Günde 3 bin hastayı tedavi edecek sistem hayata geçince sıhhat mevzusunda aslolan devrimi Çin yapmış olacak benzer biçimde duruyor.
Avrupa

Avrupa Birliği devletlerinde ise durum doğal ki bu kadar heybetli değil sadece kayda kıymet emekler var. Etik ve insan haklarına saygı çerçevesinde ilerlemeye itina gösteriliyor.
Mesela İngiltere’de hakkaniyet ve hukuk sistemlerinde suni zekâ geliştirmelerini adil olmak için kullanıyor. Birçok Avrupa ülkesinde de gene sıhhat alanında ciddi yatırımlar yapılıyor. Dijital sıhhat hizmetleri ve robotik cerrahi uygulamaları günden güne kendini gösteriyor.
Türkiye suni zekâda nerede duruyor?

Türkiye’de suni zekânın gelişimi küresel trendlere bakılırsa birazcık daha geride sadece son yıllarda atılan adımlar da ümit verici. Devlet politikalarıyla, {özel sektör} yatırımlarında ve bilimsel niteliği olan çalışmalarda suni zekâya teşvikler başladı.
Türkiye, sıhhat sistemiyle dünyanın tercih etmiş olduğu de bir ülke aslen. Verilen sıhhat hizmetlerinde radyoloji ve patoloji benzer biçimde geniş kapsamlı sistemlerde suni zekâ destekli sistemler başlatılıyor. Doğal ki büyük veri toplamalarda emekler devam ediyor fakat robotik cerrahi de vatanımızda kullanımı mevcut bir detay.
Hakkaniyet sisteminde ise hemen hemen başlangıç aşamasındayız diyebiliriz fakat somut adımlarımız yok ve bu fikre karşı çıkanlar da var. Görüşlerde suni zekânın gerekliliği olmamasının sebebi ise bilişsel yapı.
Geliştirdiğimiz alanlar da yok değil.

Teknoloji ve mühendislik alanında ise daha ümit verici emekler mevcut. Suni zekâ Türkiye’de kendini bilhassa müdafa sanayinde gösteriyor.
ASELSAN ve TUSAŞ benzer biçimde firmalar, otonom sistemler ve suni zekâ destekli çalışmalarda etken rol oynuyor ve meydana getirilen AR-GE çalışmalarıyla Türkiye’yi bu anlamda bir güç hâline getirme hedefleri var.
Ek olarak teknolojik start-up’ların da suni zekâ uygulamalarına büyük ilgi gösterdiği görülüyor. Bilhassa fintech, lojistik ve e-ticaret alanlarında suni zekâ temelli çözümler geliştiriliyor.
Kişiselleştirilmiş eğitim modelleri ve gelişimleri ile eğitimde de suni zekâ gelişiyor. Genç nüfusun var oluşu ise suni zekânın iş enerjisini iyi mi etkileyeceği ve mevcut işlerdeki otomasyonların bu nüfus üstünde iyi mi bir tesir yaratacağı üstüne çalışılması gerekiyor.
Gençlerin suni zekâya merakı olsa da erişim ve teknolojik eksikliklerin giderilmesi gerektiği gerçeği de var.
Türkiye nereye gidiyor?
Eğitim yatırımları ve artan teknoloji bilinciyle suni zekâ tabanlı sistemlerin süratli şekilde benimsenmesi gerekiyor. Internasyonal Suni Zekâ Endeksi’nde 160 ülke içinde 47. sırada yer alıyoruz ve bunun geliştirilmesi gerekiyor.
Bunun için de büyük veri yönetimi ve depolama altyapı yatırımlarının ciddi şekilde arttırılması gerekiyor. Suni zekânın etik ve adil şekilde kullanılabilmesi için düzenlemelerin de yapılması gerekiyor. Bu hem hakkaniyet hem de öteki sektörler için tehlikeli sonuç öneme haiz.
Mühendislerin, araştırmacıların yetiştirilmesi de gerekiyor ki bu alanda rekabet gücümüz artsın. Sunmuş olduğu fırsatlar ve risklerin de derinlemesine masaya yatırılması yapılacak adımlar içinde.
Netice olarak suni zekânın da kaderi evet coğrafya fakat bu kadere razı olmamak için de yapılacak şeyler var.


