İranlı Yönetmene Cannes’a Katılmış olduğu İçin Hapis Cezası
İranlı meşhur yönetmen Saeed Roustayi, Leila’s Brothers filmini 2022 Cannes Film Festivali’nde izinsiz gösterdiği için 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Ödüllü sinemacı, rejime karşıcılık olmaktan suçlu bulunmuş oldu.
İran sinemasının en önde gelen yönetmenlerinden olan Saeed Roustayi, 2022 senesinde çıkış icra eden Leila’s Brothers (Leyla’nın Kardeşleri) filmi sebebiyle 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. 34 yaşındaki ödüllü sinemacı, Tahran İslam Devrim Mahkemesi tarafınca suçlu bulunmuş oldu.
Mahalli kaynaklardan gelen bilgilere gore yönetmen, Leila’s Brothers filminin lüzumlu izin olmadan 2022 Cannes Film Festivali’nde göstermesi sebebiyle ceza aldı.
Roustayi, “İslami sisteme karşı olan muhalefetin progandasına katkıda bulunmakla” suçlanıyor
Roustayi, filmin yapımcısı olan Javad Noruzbegi ile beraber rejime karşıcılık etmiş olduğu nedeni öne sürülerek suçlu bulunmuş oldu. İki sinemacının “İslami sisteme karşı olan muhalefetin progandasına katkıda bulunmuş olduğu” ifade edildi.
Mahkeme, ikilinin 9 gün civarında hapiste kalmasına ve cezanın kalanının 5 yıl süresince askıya alınmasına karar verdi. Bu süre süresince Roustayi ve Noruzbegi’nin film yapması da yasaklandı. Ek olarak, beyazperde sektöründeki etken kişilerle temas kurmamaları da engellendi ve film yaparken etik ve ulusal çıkarları korumak hakkında bir derse mecburi olarak gitmeleri istendi.
Yasağın ana odağı olan Leila’s Brothers, yolsuzluk ve internasyonal yaptırımlar sebebiyle ekonomik zorluklar çeken ailesini ayakta tutmaya çalışan İranlı bir bayanı mevzu alıyor. Film, yönetmenin Kültür Bakanlığının talebine karşı çıkarak “düzeltmeyi” reddetmesi ve internasyonal festivallere “izinsiz girmesi” sebebiyle yetkililer tarafınca geçtiğimiz yıl ülkede yasaklanmıştı.
Leila’s Brothers, 2022 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye için yarışmıştı. Ek olarak törende FIPRESCI (Uluslarası Film Eleştirmenleri Federasonu) ödülünü kazanmayı başarmıştı.
Roustayi ve Noruzbegi, rejime ters düşmüş olduğu için bu biçim yaptırımlara maruz kalan ilk sinemacılar değiller. Mesela 2018 tarihindeki 3 Faces filmiyle Cannes’da En iyi Senaryo ödülüne layık görülen Cafer Penahi, İran’dan çıkışı yasak olduğundan törene katılamadı. Ek olarak, iki kez hükümete karşı hareketleri sebebiyle tutuklanmıştı.
Bunun yanı sıra Afsaneh Bayegan, Fatemeh Motamed-Arya, Katayoun Riahi ve Pantea Bahram adlı oyuncular da başörtüsü takmadan protestolara katıldıkları için sorguya çekilmiş ve yasal işlemlerle karşı karşıya kalmışlardı.
