Türkiye’nin Efsaneleşmiş Minibüsü Renault Goelette’e Ne Oldu?
Türkiye’de bir dönem ulaşım geçmişine damgasını vuran bir minibüs vardı. Renault’a ilişik olan bu otomobili halk, “Deve Reno, Balta Burun ve Domuz Burun” olarak da anıyordu.
Nitekim o şekilde anılmasının da bir sebebi vardı. Devletimizde senelerce hizmet vermiş, dillere dolanan bu vasıta, niçin ortalardan kayboldu?
Oysa dayanıklılığı, genişliği ve kapasitesiyle dikkat çeken Domuz Burun, bir dönem ülkemizin minibüslerinin eğer olmazsa olmazıydı…
II. Dünya Savaşı sonrasında Fransa’nın hafifçe ticari araçlara olan ihtiyacı artmıştı.
Bu zamanda Fransız hükûmeti, sanayiyi tekrardan organize etmek için bir otomobil planı devreye soktu. Bu plan, Plan Pons olarak biliniyordu. Planın kapsamına baktığımızda, Renault ve Peugeot benzer biçimde üreticilerin 1000–1400 kilo taşıma kapasiteli araçlar üretmekle görevlendirildiğini görüyoruz. Bu planın sonucunda ise Fransız şirket, Renault 1.000 kilo adıyla malum hafifçe ticari aracı geliştirdi.
Bu vasıta, devletimizde belli bir dönem yollarda gördüğümüz domuz burunun ta kendisi. İlk olarak 1945’te prototipi tanıtılan ve 1947’de seri üretime geçen vasıta, başlangıçta 1.000 kilo taşıma kapasitesine sahipti. 1949’da ise 1.400 kilo taşıma kapasiteli versiyonu piyasaya sürüldü.
Vasıta, dayanıklı ve oldukça yönlüydü.
Öyleki ki Türkiye’de de bu araçlar, 1950 ve 1960’larda kent içi ve şehirlerarası ulaşımın hızla geliştiği bir döneme karşılık eden yıllarda oldukça revaçtaydı. Bu dönemlerde toplu taşıma ve yük taşımacılığı için dayanıklı, geniş kapasiteli araçlara gereksinim da azca değildi. Renault Goelette, bu gereksinimleri karşılayan özellikleriyle Türkiye pazarında epey bir ilgi görmüş oldu.
Devletimizde Renault Goelette, bilhassa dolmuş ve minibüs taşımacılığında yaygın olarak kullanıldı. Geniş iç hacmi ve sağlam yapısı yardımıyla hem yolcu hem de yük taşımacılığında tercih edilen bir modeldi.
Peki niçin “Domuz Burun”, “Deve Reno”, “Balta Burun” olarak anıldı?
Aslen aracın tasarımına bakınca sebebini idrak etmek mümkün. Ön kısmındaki çıkıntılı ve yuvarlak hatlı tasarımı, Türkiye’de halk içinde bu aracın, “Domuz Burun” ya da “Balta Burun” olarak anılmasına niçin oldu. Bu lakap, aracın ön görünümünün bir domuzun burnunu andırmasından kaynaklanıyordu.
Ek olarak epey heybetli bir yapıda olduğundan “Deve Reno” olarak da anıldığı bir dönem olmuştu.
Peki niçin yollarından çekildi?
1960’ların ortalarında, otomotiv sektöründeki teknolojik gelişmeler ve değişen pazar gereksinimleri, daha çağıl ve verimli araçların geliştirilmesini mecburi kıldı. Renault ise 1965’te, Goelette modelinin üretimini sonlandırarak daha gelişmiş özelliklere haiz olan Renault Super Goelette SG2 modelini tanıtmıştı. Dolayısıyla ikimiz de, bu kuvvetli araca elveda demek zorunda kaldık.
Daha büyük, kuvvetli motorları ve yüksek kapasitesiyle dikkatleri üstüne çeken yeni modeller, Renault’un yeni yüzü olmuştu.
Hem Fransa hem de Türkiye’de hafifçe ticari vasıta segmentinde mühim bir yere haiz olan Renault Goelette, dayanıklılığı ve genişliği yardımıyla bir zamanlar Türkiye yollarında rüzgâr estiriyordu. Aramızda bu efsaneyi hatırlayan var mı?
