Elektrikli Otomobiller İçin Koşul Olan Kobalt, Iyi mi Bir Tehdit?
Geleceğin ulaşım teknolojisi olarak kabul edilen elektrikli otomobillere her geçen gün daha çok insan ilgi duyuyor fakat bu arabaların kalbinde yer edinen lityum-iyon piller hakkında pek fazlaca sual işareti var. Bilhassa de pillerin yapımında kullanılan kobalt elementinin niçin bu kadar mühim olduğu merak mevzusu.
Peki, kobalt olmadan elektrikli otomobil aküleri çalışamaz mı yoksa bu element, pillerin performansını artıran gizli saklı bir kahraman mı?
Gelecekte kobaltın yerine niçin başka bir alternatif bulmak gerekiyor? İşte kobalt hakkında tüm detaylar:
Nedir bu kobalt?
Kobalt, lityum-iyon pillerin katot malzemesinde kullanılan eleştiri bir element. Katot, pilin enerji depolayan kısmı ve kobalt, bu bölümün yapısını stabilize ederek pilin daha uzun ömürlü ve güvenilir olmasını sağlıyor.
Bilhassa lityum-kobalt oksit (LiCoO2) bileşiği, yüksek enerji yoğunluğu ve emin yapısı sebebiyle elektrikli otomobil pillerinde yaygın olarak tercih ediliyor.
Pilin aşırı ısınmasını önlediği şeklinde termal kaçak olarak malum tehlikeli durumların önüne geçen kobalt, elektrikli araçların güvenliğini arttırıyor.
Sadece kobaltın bu kadar kıymetli olmasının tek sebebi güvenlik değil.
Pilin performansını da ciddi seviyede artırıyor. Kobalt, pilin daha yüksek voltajlarda çalışmasını sağlıyor ve bu da aracın menzilini uzatıyor. Şu demek oluyor ki elektrikli bir arabanın tek şarjla daha uzun mesafeler kat etmesi, büyük seviyede kobaltın varlığına bağlı.
Ek olarak kobalt içeren piller, daha süratli şarj olabilme özelliğine haiz. Bu da elektrikli vasıta kullanıcıları için büyük avantaj demek.
Fakat kobaltın bu kadar mühim olması, bazı sorunları da bununla beraber getiriyor.
Ilk olarak, kobalt dünya üstünde sınırı olan oranda bulunuyor ve büyük çoğunluğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden çıkarılıyor. Bu bölgedeki madencilik faaliyetleri, çevresel sorunların yanı sıra insan hakları ihlalleriyle de gündeme geliyor. Bundan dolayı, otomotiv ve teknoloji şirketleri, kobalt kullanımını azaltacak alternatifler üstünde çalışıyor.
Lityum-demir fosfat (LiFePO4) piller şeklinde kobaltsız alternatifler geliştiriliyor sadece bu piller, kobalt içerenlere kıyasla daha düşük enerji yoğunluğuna haiz olduğundan hemen hemen yaygın olarak kullanılmıyor.
Kobaltın elektrikli otomobil pillerindeki görevi hem teknolojik hem de etik açıdan tartışmalara niçin oluyor.
Bir yanda yüksek performans ve güvenlik sunan bir element, öteki yanda ise çevresel ve toplumsal problemler. Bilim adamları ve mühendisler, kobalt kullanımını en aza indirecek yada tamamen ortadan kaldıracak yeni pil teknolojileri üstünde yoğun bir halde çalışıyor.
Şimdilik, kobalt olmadan elektrikli otomobil pillerinin aynı performansı göstermesi oldukça zor görünüyor. O güne kadar da kobaltın elektrikli otomobil teknolojisindeki önemini kabul etmek ve bu mevzuda daha bilgili adımlar atmak gerekiyor.
