F1 Araçları Niçin Fazlaca Süratli?
Formula 1 araçları, dünyanın en süratli araçları olarak biliniyor. Düzgüsel bir araca nazaran dış görünüşü ve özellikleri oldukça değişik olan F1 araçları, iyi mi bu şekilde süratli hareket edebiliyorlar?
Hız yarışlarında boy gösteren, tüm dünyanın hızıyla tanımış olduğu bu araçların aslına bakarsak bu kadar süratli olmasının altında fazlaca mühim sebepler yatıyor.
Kendilerine özgü tasarımları, aerodinamik dizaynı ve kullanılan malzemeleriyle onları bu kadar ‘değişik’ meydana getiren neymiş, gelin bakalım.
Formula 1 araçları, yüksek hızlarda maksimum yol tutuşu ve minimum hava direnci sağlamak için aerodinamik olarak tasarlanmıştır.
Bu tasarım, araçların daha kolay hareket etmesini sağlıyor. Kanatçıklar, difüzörler ve öteki aerodinamik bileşenler, hava akışını optimize ederek downforce (aşağıya doğru kuvvet) oluşturuyor, bu da araçların virajlarda daha süratli hareket etmesine destek oluyor.
Araçların tasarımın baktığımızda ön ve arka tarafında kanatlar bulunuyor. Aslına bakarsak bir tayyare kanadıyla aynı mantıkta çalışan bu kanatlar, uçaklardan değişik olarak aracın pistte daha iyi tutunmasını sağlıyor. İşte bu yüzden de virajları, düzgüsel araçlara nazaran fazlaca süratli alıyorlar.
Yere basma kuvveti ne kadar çoksa aracın yol tutuşu da o denli çoktur.
Fark ettiğiniz suretiyle F1 araçları bombeli ve yere fazlaca yakınlardır. Bu da yere uyguladıkları basma kuvvetinin oluşmasını sağlıyor. Yere basma kuvveti arttığında oluşan sürtünme kuvveti, aracın hızlanmasını engeller. İşte araçların arka kanadında bulunan sürtünme azaltma sistemi (DRS) de aracı hızlandıran unsurlardan birisi.
Bir öteki özelliği ise doğal ki kuvvetli motorları. Formula 1 araçlarında kullanılan motorlar, son aşama yüksek performanslıdır. Çoğu zaman bu araçlarda 1,6 litrelik V6 turbo hibrit motorlar kullanılıyor.
Bu motorlar da ortalama 1000 beygir gücü üretebiliyor. Motorların yüksek devirlere çıkabilmesi ve enerji geri kazanım sistemleri (ERS) benzer biçimde teknolojiler, motorun kuvvetli olmasını elde eden mühim unsurlardan birisi.
Gelelim malzemelerine…
Aslına bakarsak bu araçların malzemeleri, mümkün olduğunca hafifçe olacak şekilde tasarlanıyor. Karbon fiber benzer biçimde hafifçe ve dayanıklı malzemeler kullanılarak şasi ve öteki bileşenler üretiliyor. Bu da aracın hızlanması ve manevra kabiliyetinin artması anlamına geliyor.
Ek olarak F1 araçlarının süspansiyon sistemleri, yol tutuşunu maksimize edecek şekilde ayarlanmıştır. Yüksek hızlarda stabiliteyi korumak için hususi olarak tasarlanmış süspansiyon sistemleri ve lastikler kullanılıyor. Lastikler ise maksimum tutuş ve performans sağlamak için hususi bileşenlerle üretilir.
Fazlaca sayıda sensör ve elektrik sistemleriyle donatılmış F1 araçları, sürücüye aracın performansıyla ilgili anlık veriler sağlıyor.
Vasıta dinamikleri, motor ayarları ve öteki tehlikeli sonuç parametreler bu sistemler vesilesiyle devamlı olarak izleniyor ve ayarlanmış oluyor.
İşte tüm bu faktörler bir araya vardığında, F1 araçları; düzgüsel bir aracın katbekat üstündeki hızlara ulaşıyor.
