Acclaim, Fena Reklamlarla Iyi mi Kendi Sonunu Hazırladı?

Günümüzde pek oldukca şahıs tarafınca unutulmuş bir oyun şirketi olan Acclaim Entertainment, geçmişte oyun sektörü denince akla gelen ilk adlardan biriydi. Birçok başarı göstermiş ve popüler oyunun altına imzasını atmıştı.

Sadece bu başarı göstermiş süreci fazla uzun sürmedi. İlerleyen zamanlarda yapmış olduğu yeni oyunlarını tanıtmak için birçok tartışmalı ve skandal yaratan reklam yöntemine başvurdu.

Bazıları yasal sorunlara, bazıları da toplumsal tepkilere niçin oldu. Gelin, Acclaim’in iyi mi bir oyun devi hâline geldiğini ve peşinden iyi mi kendi elleriyle sonunu hazırladığının hikâyesini anlatalım:

Her şey, Atari’nin iflasıyla başladı.


Acclaim Entertainment, 1987 senesinde Greg Fischbach, Robert Holmes ve Jim Scoroposki tarafınca kuruldu. Kurucuların hepsi, oyun sektöründe deneyimli kişilerdi.

Fischbach, Activision’un eski başkan yardımcısı; Holmes, LJN Toys’un eski başkanı; Scoroposki ise LJN Toys’un eski finans müdürüydü.

Kurulduğu dönemde oyun sektörü büyük bir kriz yaşıyordu. Atari’nin 1983 senesinde batkı etmesi, oyun pazarının çökmesine niçin olmuştu.

Bundan dolayı Acclaim, başlangıçta kendi oyunlarını geliştirmek yerine, Japonya’da üretilen oyunları lisanslayarak ABD’ya getirmeye odaklandı. Bu strateji, Acclaim’in kısa sürede tanınmasını ve büyümesini sağlamış oldu.

1990’lı yıllara gelindiğinde, oyun sektörünün en büyük şirketlerinden biri hâline geldi.


90’lı yıllarda kendi oyunlarını geliştirmeye ve yayımlamaya başladı. Bu zamanda Mortal Kombat, NBA Jam, Turok, Crazy Taxi şeklinde adı duyulmuş birçok oyunun yapımcısı ve dağıtıcısı olarak yer aldı.

Bu oyunlar hem eleştirmenlerden ve oyuncular tarafınca oldukca sevildi hem de konsol ve bilgisayar pazarında büyük bir paya haiz oldu.

Hem de oyun sektörü dışındaki alanlara da yatırım yapmış oldu. Çizgi roman, film, tv, müzik ve spor şeklinde sektörlerde de etkinlik gösterdi.

Marvel Comics, Valiant Comics, Miramax Films, HBO, MTV, VH1 ve ESPN şeklinde şirketlerle iş birliği yaparak hem oyun hem de eğlence sektörünün en mühim isimlerinden biri oldu.

Şirket verdiği yanlış kararlar, yapmış olduğu fena reklam kampanyaları ve kalitesiz oyunları yüzünden iflasın eşiğine geldi.


90’lı yılların sonuna gelindiğinde ise oyun sektöründe rekabetin artmasıyla beraber zor duruma düştü. Yeni nesil konsollara uyum sağlayamadı.

Teknik ve yaratıcılık anlamında geri kaldı. Piyasaya sürdüğü oyunlar, hem eleştirmenlerden hem de oyunculardan negatif yorumlar aldı. Acclaim, hem satış hem de prestij yitirdi.

Oyunlarını tanıtmak için yapmış olduğu reklam kampanyalarıyla da tepki çekti. Hem etik hem de yasal açıdan sorunlu reklam kampanyaları düzenledi.

İşte Acclaim’in yapmış olduğu en fena reklam kampanyaları:

Oyunun satışları artsın diye oyuna çıplaklık ekledi ve alay mevzusu oldu.


2002 senesinde piyasaya sürülen BMX XXX, bir bisiklet oyunuydu. Oyunun grafikleri ve oynanışı oldukça kötüydü sadece Acclaim bunu reklam kampanyalarıyla telafi etmeye çalışıyordu.

Oyunun, satışları arttırması ümidiyle oyuna çıplaklık ekledi. Fakat son dönemde yapmış olduğu oyunlar şeklinde bu da oldukca satmadı.

Ek olarak BMX ekibi oyuncusu Dave Mirra, kişisel olarak bu oyunu reddetti ve Acclaim şirketine dava açtı. Ek olarak kamuoyu da bu kampanyayı çirkin ve ahlaksız buldu. Böylece Acclaim, bu yapmış olduğu saçma reklam kampanyası ile hem davalık hem de alay mevzusu oldu.

Ebeveynlere, çocuklarını “Turok” adını vererek doğurması için para teklif etti.


Turok: Evolution, bir dinozor avcısı olan Turok’un maceralarını özetleyen bir aksiyon oyunuydu. Bu oyunun reklam kampanyasında, oyunun çıkış zamanı olan 1 Eylül 2002’de doğum meydana getiren ebeveynlere, çocuklarına “Turok” adını verirlerse 10.000 dolar ödeme teklif ediyordu.

Acclaim, bu reklamıyla oyunun adını ve karakterini popülerleştirmek istiyordu. Fakat tahmin edeceğiniz suretiyle bu kampanya da büyük tepki çekti. Şirket, çocuk hakları savunucularından, kamuoyundan ve medyadan büyük bir tepki topladı.

Evlatların bu şekilde bir oyun reklamı için kullanılması ve isimlerinin satın alınması, etik ve etik olarak kabul edilemez bulunmuş oldu. Acclaim, bu reklamdan da geri adım atmak mecburiyetinde bırakıldı.

“Trafik kurallarını ihlal edin, trafik cezanızı ödeyelim”.


Acclaim, 2003 senesinde Burnout 2: Point of Impact adlı bir otomobil yarışı oyununu piyasaya sürdü. Oyun, yüksek hızda otomobil sürerken çarpışma ve patlama efektlerini içeriyordu.

Tahmin edilebileceği suretiyle şirket gene acayip bir reklam kampanyası düzenledi. Kampanya, oyunun çıkış zamanı olan 11 Nisan 2003’te hız sınırını aşarak trafik cezası alan sürücülere, cezalarını ödemeyi teklif ediyordu.

Şirket, bu reklamın amacının oyunun coşku verici ve keyifli yönünü vurgulamak bulunduğunu söylemiş oldu. Sadece bu reklam, kamuoyu başta olmak suretiyle hükümet tarafınca sert bir halde kınandı.

Trafik kurallarını ihlal etmek ve güvenliği tehlikeye atmak, sorumsuz ve saygısız bir davranış olarak görüldü. Acclaim, bu reklamdan da caymak mecburiyetinde bırakıldı.

Daha iyi mi saçma bir iş yapabiliriz diye düşünürken bu sefer de akıllarına “ölüleri reklama meze etme” fikri geldi.


Acclaim şirketi, Shadow Man 2: Deadside adlı korku oyunu için “ölen yakınlarınızın gömüt taşlarına oyunun adını koyarsanız cenaze harcamalarına katkıda bulunuruz” tarzında bir reklam kampanyası başlatmış.

Peki bu sefer ne oldu dersiniz? Bu kampanya da büyük bir skandala niçin oldu, başka ne olacaktı ki? Din adamları, basın ve halk, hepimiz şok oldu ve bu teklifi tiksindirici ve saygısız buldu.

Arkasından Acclaim, bu kampanyanın yalnız bir latife bulunduğunu ve kampanyayı geri çektiğini söylemiş oldu. Sadece doğal ki bu izahat hiç kimseye inandırıcı gelmedi.

Aslına bakarsanız bunca saçma sapan reklamlar yaptıktan sonrasında bunu latife amaçlı bile yapsanız size kim inanır ki?

Acclaim’in sonu:


Acclaim’in yapmış olduğu bu mantıktan yoksun reklam kampanyaları, firmanın imajını ve itibarını ciddi şekilde zedeledi. Ek olarak firmanın oyunlarının kalitesi de aslına bakarsan düşüktü.

Eleştirmenlerden ve oyuncular tarafınca asla sevilmemişti. Bu da tahmin edeceğiniz suretiyle satışları negatif etkiledi. 2003 senesinde mali krize girdi ve borçlarını ödeyemez duruma düştü.

Şirket, 2004 senesinde 100 milyon dolarlık borcu bulunduğunu deklare etti ve borçlarını ödeyemediği için batkı etti. İflasından sonrasında, Acclaim’in oyunları ve markaları başka şirketlere satıldı.

Hem çalışanlarını ve ortaklarını mağdur etti hem de oyun ve eğlence sektöründen silindi. Böylece, bir zamanlar video oyunu sektörünün devleri içinde yer edinen Acclaim, kendi sonunu hazırlayan reklam kampanyaları yüzünden tarihe karıştı.

Peki şimdi gelelim aslolan sorumuza, siz çocuğunuzun adını “Turok” yapar mıydınız ya da gömüt taşınıza Shadow Man 2: Deadside, altına da Ruhuna El Fatiha yazdırır mıydınız? Eminiz ki pek çoğunuzun bu soruya cevabı “evet” olacaktır.