Manuel mi, Otomatik Araçlar mı Daha Fazla Yakıt Tüketiyor?

Üstün dereceli seviyelerde seyreden yakıt fiyatlarından sonrasında daha da dikkat eder olduğumuz yakıt tasarrufu mevzusunda mühim noktalardan biri de doğal ki vasıta seçimi.

Manuel araçların daha çok yakıt ekonomisi sağladığını düşünüyorsanız, orada bir durmalı ve içeriğimizi okumalısınız. Ihmal etmeyin ki teknoloji gelişirken bazı efsaneler de değişim gösterebiliyor. İyi de iyi mi? Gelin mevzuyu derinlemesine inceleyelim.

Ilkin işin teknik kısmından başlamış olalım ve manuel ile otomatik viteslerin emek verme prensibine bakalım.

Motorun enerjisini tekerleklere aktaran karmaşık bir mekanizma olan otomatik şanzıman sistemi; hidrolik sıvı kullanarak güç aktarımını elde eden tork konvertörü, çeşitli diş setleri ve bu dişliler içinde vites değişikliği yapılmasını denetim eden bir hidrolik denetim ünitesinden oluşuyor.

Otomatik şanzımanda vites değişimleri, sürücünün müdahalesine gerek kalmadan pürüzsüz ve devamlı şekilde gerçekleştiriliyor. Vasıta hızlandıkça yada yavaşladıkça, şanzıman da otomatikman daha yüksek yada daha düşük bir vitese geçiş yapıyor.

Manuel vitesli araçlarda ise sürücü, motor enerjisini ve vites değişikliklerini direkt denetim ediyor. Motor, debriyaj, vites kutusu ve sürücünün koordineli eylemleri ile gerçekleşen vites değişiminde, sürücü ilkin debriyaj pedalına basıyor ve motor ile şanzıman arasındaki bağlantıyı kesiyor. Vites seçilerek motor enerjisini tekerleklere aktaracak olan dişli çarklar da seçilmiş oluyor ve arkasından debriyaj bırakılarak gaz veriliyor.

Bilhassa tecrübeli sürücülerin, manuel şanzımanlı araçların motorun emek verme verimliliğini optimize ederek yakıt tasarrufu sağlaması mümkün hâle gelir. Sadece bu dediğimiz birazcık eskide kaldı. Doğrusu en azından bir kısmı.

Otomatik vitesli araçların niçin daha çok yakıt tükettiği söyleniyor?

Niçin bu şekilde söyleniyor zira bunu diyenler geleneksel otomatik şanzımanlarda kaldı. Otomatik vitesli otomobillerde debriyaj yerine tork konvertörü bileşeni kullanıldığından bahsetmiştik. Gücü tekerleklere ileten dişli kutularının dezavantajı da aslen ağır ve verimsiz olmaları.

Yakıt ekonomisinin can düşmanları içinde ağırlık ve verimsizlik bulunduğunu düşününce de “Otomatik vitesli araçlar daha çok yakıt tüketir.” söylemi ortaya çıkıyor. Bilhassa eski otomatik şanzımanlarda bir tek 3 yada 4 vites bulunduğundan optimum devir aralığında kalmak daha zorluydu.

Ne değişti?

CVT şanzıman

Otomatik vitesli otomobiller çağ atladı. Artık sorunsuz vites değişiklik yapmak ve negatif etkilerden kurtulmak için daha çok güce haiz motorlar kullanılıyor. Otomatik şanzımanlı araçlara gelen değişik teknolojik değişimler var.

Bunlardan biri de tekli otomatik kavramalar. Bu sistemde debriyaj yerine elektronik bilgisayar kontrolü geliyor. Geleneksel otomatik şanzımanlara nazaran de aslen daha hafifçe ve daha ucuzlar. Tekli otomatik kavramaların dezavantajı ise kimi zaman arabanın beyni derhal hangi viteste olması icap ettiğini basmayabiliyor. Bu yüzden de vites değişiminde sarsıntı olabiliyor.

Çift otomatik kavramalar ise Porsche öncülüğü ile biliniyor. Tek otomatik şeklinde çalışan bu sistemde vasıta, değiştireceği vitesi öncesinden seçebiliyor. Böylelikle de neredeyse kesintisiz bir geçiş sağlanıyor. Süratli ve yumuşak bir geçiş olsa da bu kavramanın tek dezavantajı, öteki şanzıman seçeneklerine nazaran daha maliyetli olması.

Bir de CVT şanzımanlar var. Devamlı Değişken Transaks (CVT) şanzımanlar, öteki vites kutularına nazaran birazcık değişik çalışıyor. CVT, gücü motordan tekerleklere ileten tahrik kayışının konfigürasyonunu değiştiriyor. Bir dönem çoğu zaman minik kent otomobillerinde kullanılsa da şimdilerde yüksek kuvvetli aile ve performans otomobillerde de tercih edilir hâle geldi.

Bu şanzıman türleri, yakıt ekonomisine iyi mi katkı sağlıyor?

Eskiden vites kutularından dolayı da manuel araçların daha azca yakıt tükettiği gerçeği vardı. Bu sebeple otomatik şanzımanlar ağırlık mevzusunda sınıfta kalıyordu. Ek olarak eski otomatik vitesli otomobillerde vites sayısı çoğu zaman 3’tü. Sadece şimdilerde çağıl otomatik şanzımanlarda 7, 8 ve hatta 9 vites bile bulunabiliyor.

Seçilebilen vites sayısının fazla olması da aracın en verimli devir aralığında kalma olasılığını da arttırıyor. Böylelikle de daha azca ağırlık, daha iyi güç dağılımı, daha iyi vites seçme verimliliği ile birlikte yakıt tasarrufu da bununla beraber geliyor.

Ek olarak otomatik araçların yanı sıra artık manuel araçlarla aynı tabana haiz olmaları ve geliştirilmiş dişli oranları ile yarı otomatik araçlar da tercih sebebi oluyor. Bu araçlar yardımıyla hem yakıt ekonomisi korunabiliyor hem de değişik arazi türlerine yada istenen performans seviyelerine uyum elde eden modların da sahibi olunuyor.

Ne sürdüğünüz değil iyi mi sürdüğünüz mühim.

Yakıt tasarrufu sağlamak bir tek şanzıman sistemi ile de ilgili değil. Manuel vitesli bir otomobil kullansanız bile eğer ustalaşmış değilseniz, vitesi olması ihtiyaç duyulan zamanda değiştirmiyorsanız ve otomobilinizi yoruyorsanız da yakıtınızı oldukca acele tüketebilirsiniz.

Hangi aracı seçerseniz seçin yakıt ekonomisi sağlamak için bilmenizde fayda olan birçok şey var. Bilincinde olmadan aracınızdaki bazı değişkenler daha çok yakıt tüketmenize niçin olabiliyor. İlgili içeriğimize göz atarak hem aracınıza daha iyi bakabilir hem de yakıtınızı daha verimli kullanabilirsiniz.

Manuel mi otomatik vites mi vasıta almalıyım?

Bu içerikten sonrasında artık manuel şanzımana haiz araçların artık yakıt verimliliğini daha iyi güvence etmediğini bildiğiniz gibi. İşiniz vasıta satın alma noktasına ulaştığında eğer seçeneklerinizden birisi çağıl otomatik vites bir araç ise yakıt ekonomisinin yanı sıra başka faktörleri göz önüne almalısınız.

Özetlemek gerekirse manuel ve otomatik vitesli araçların avantaj ve dezavantajlarına değinerek içeriğimizin sonuna yaklaşalım.

Manuel vitesli vasıta avantajları

• Manuel vites, sürücüye aracın kontrolünü maksimum düzeyde sağlar. Motor gücü ve vites değişimleri üstünde direkt denetim, bilhassa hızlanma ve yokuş çıkma şeklinde durumlarda avantajlıdır.
• Manuel şanzımanlar, otomatiklere nazaran çoğu zaman daha azca karmaşık yapıdadır ve arızalandıklarında onarım maliyetleri daha düşük olabilir.
• Manuel vitesli araçlar, otomatik vitesli araçlara nazaran çoğu zaman satın alma fiyatı açısından daha ekonomiktir.

Manuel vitesli vasıta dezavantajları

• Manuel vites kullanmayı öğrenmek, bilhassa yeni sürücüler için zorlayıcı olabilir. Koordinasyon ve zamanlama gerektiren bir süreçtir.
• Yoğun trafik ve kent içi kullanımda, devamlı vites değişiklik yapma ve debriyaj kullanımı yorucu olabilir.
• Manuel vites, sürüşe daha çok odaklanmayı gerektirir. Bu da bazı sürücüler için dikkat dağınıklığına yol açabilir.

Otomatik vitesli vasıta avantajları

• Otomatik vites, bilhassa yeni başlayanlar ve yoğun trafikte sıkışıp kalan sürücüler için kullanım kolaylığı sağlar. Vites değiştirebilmek için extra bir efor gerektirmez.
• Uzun yolculuklar ve yoğun trafikte, otomatik vites sürüşü daha rahat hâle getirir. Sürücünün bir tek gaz ve frenle ilgilenmesi yeterlidir.
• Çağdaş otomatik şanzımanlar, optimizasyonları yardımıyla bazı durumlarda manuel vitesli araçlardan daha süratli hızlanma sağlayabilir.

Otomatik vitesli vasıta dezavantajları

• Manuel vasıta kullanma zevkini sevenler için otomatik vitesli araçlar birer dezavantaj konumda olabilir
• Otomatik şanzımanlar daha karmaşık yapıdadır ve bakım yada onarım gerektiğinde maliyeti daha yüksek olabilir.
• Otomatik vitesli araçlar, çoğu zaman manuel vitesli araçlara kıyasla daha pahalıdır.

Doğal ki her iki aracın da değişik yönleri ve avantajları var. Özetlemek gerekirse bahsettiğimiz bu karşılaştırmanın yanı sıra aslolan mühim mevzumuz yakıt ekonomisi konusunu da göz önüne alarak vasıta satın alabilirsiniz.

Sizin tercihiniz hangi şanzıman türü oluyor? Deneyimlerinizi ve yorumlarınızı bekliyoruz.