“İlk Türk Otomobili” Olduğu Söylenen Sadece Pek Bilinmeyen Gizemli Otomobil: Nobel 200
Türkiye’de üretilen otomobil diyince akla “Devrim” gelse de ondan yalnız üç yıl kadar ilkin Nobel 200, “ilk Türk otomobili” iddiasıyla piyasaya sunulmuştu. Peki bu doğru muydu?
Ekonomik aile otomobili olarak satışa sunulan Nobel 200, tasarımı ile dikkat çekerek yalnız Türkiye’de değil birçok ülkede de yollara çıkmaya başardı. Kısa bir dönem Türkiye’de gördüğümüz Nobel 200, cezbeden özellikleri olsa da vatanımızda oldukca uzun süre var olamadı.
Tozlu raflardan çıkardıklarımız, vasıta hakkında informasyon verse de Türkiye’deki serüveni hakkında kafi informasyon yok, olanlar da pek güvenilir değil. Sebebini birazdan anlayacaksınız.
“İlk Türk otomobili” diye piyasaya sürülse de işin aslı o şekilde değil.
İlanlarda arabanın tüm detayları verilse de bu işte bir yanlışlık vardı. Nobel 200, aslına bakarsak ilanda bahsedilmiş olduğu şeklinde (soldaki) “İlk Türk otomobili” değildi. Sağdaki gazete kupüründe “İngiliz Sanayinin Son Şahaseri” yazısı da gerçeği yansıtmıyor.
Araştırmalarımız sonucunda gördük ki Nobel 200, ne Türklerin ne İngilizlerin tasarımıydı. Tasarım, Almanya’ya aitti.
“İlk Türk otomobili” şeklinde iddialı kampanyalarla pazarlanan Nobel 200’ün Almanya’daki doğuşu.
İkinci Dünya Savaşı ile dünyada ekonomik otomobillere talep artmıştı. O dönem özgür gazeteci olarak çalışan Norbert Stevenson, Berlin Teknik Üniversitesinde almış olduğu makine mühendisliği eğitimi sonrasında Nobel 200’ü tasarlamaya başladı.
Projesinin kabulü için birçok kişinin kapısını çalan Stevenson, 1949’da Fulda Elektrik Makineleri firmasının işletmecisi Karl Schmitt’i ikna etti. Almanya’nın Fulda kentinde Bosch bayiliği de icra eden Schmitt ve Stevenson, Nobel 200’ü ilk olarak Fulda’da “Fuldamobil” olarak üretmeye başladılar.
Nobel 200, dünyanın pek oldukca yerinde değişik adlar ile üretildi.
Almanya’da oldukça rağbet gören Nobel 200; Türkiye, İngiltere ve Şili’de Nobel adı ile üretilirken Almanya’nın yanı sıra Cenup Afrika’da ise Fuldamobil adı ile üretildi.
Tasarım; Arjantin’de Bambi, Yunanistan’da Attica, Hollanda’da Bambino, Hindistan’da Hans Vahaar, İsveç’te Fram Kind Fulda markası ile üretilip satışa sunuldu.
Nobel 200, dünyada 1950-1969 yılları aralığında üretilse de Türkiye’de yalnız 1958 ila 1961 yılları aralığında üretilip satışa sunuldu. Kısaca aslına bakarsak Nobel 200 için “yerli” demek mümkün değil sadece Türkiye’de “seri üretime geçen ilk otomobil” denilebilir. Sadece Türkiye’de hangi şirket tarafınca yapım edilmiş olduğu ve kaç tane satılmış olduğu şeklinde bazı bilgiler maalesef kaybolup gitmiş.
Nobel 200’den geriye kalan bilgiler.
Nobel 200 için LEGO şeklinde tanımını yapsak pek acayip olmaz sanırım bundan dolayı bu 3 tekerlekli mini aracımız, büyüklü küçüklü 2171 parçanın birleşiminden ortaya çıkarılıyor. 100 kilometrede 4 litre yakıt harcanması ise Nobel 200 reklamlarında öne çıkarılan özelliklerden biri.
Ucuz yedek parça ve lastikleri ise “ekonomik otomobil” tanımının bir öteki karşılığı. Dışarıdan küçük şeklinde gözükse de Nobel 200, 4 kişilik minik fakat devasa bir otomobildi. Ek olarak vasıta, yüzde 25 vergi indirimi ile döneminde, 12 bin 500 ila 13 bin 200 Türk lirası fiyat aralıklarında satışa sunuluyordu.
Gazetedeki ilanda görmüş olduğunuz şeklinde Nobel 200 için elimizde kalan tek adres ise Şişli-Halaskargazi Caddesi. Aracın, niçin silinip gittiğini ise kimse bilmiyor.
Şimdi olsa bu 3 tekerlekli şirin arabayı kim yapmış olursa olsun, yakıt da bu kadar pahalıyken kullanır mıydınız?
