Dünya Genelinde Niçin Tek Tip Klavye Düzeni Kullanılmıyor? (Aslen Oldukça Rahat Bir Sebebi Var)
Günümüzde dünya genelinde pek oldukça değişik klavye düzeni var ve dilden dile bu kullanımlar değişiyor. Peki niçin tüm dünya tek tip bir klavye düzeni kullanmıyor?
Bilgisayarın başına geçtiğinizde yada telefonunuzu elinize aldığınızda harflerin niçin alfabetik değil de rastgele görünen bir halde dizildiğini asla düşündünüz mü?
Aslen bu karmaşık görünen düzenin arkasında hem daktiloların mekanik zamanı hem de dillerin kendine özgü yapıları yatıyor, kısaca tüm dünyanın tek bir klavye düzeninde anlaşamamasının sebebi, kolay bir inattan ziyade köklü alışkanlıklara ve dillerin ergonomik gereksinimlerine dayanıyor.
Daktilolardan günümüze uzanan miras
Klavye denince akla gelen ilk seviye şüphesiz QWERTY dizilimidir sadece bu dizilimin ortaya çıkış hikâyesi, sanılanın aksine en süratli yazmayı sağlamak değil, aslen kullanan kişiyi birazcık yavaşlatmak üstüne kuruludur. İlk mekanik daktilolarda tuşlara oldukça süratli basıldığında, harfleri kağıda basan metal kollar birbirine sıkışıp mekanizmayı kilitliyordu.
Bu problemi çözmek için İngilizcede yan yana sıkça kullanılan harfler klavyenin birbirine uzak noktalarına dağıtıldı. Zaman içinde daktilolar ortadan kalkıp yerini bilgisayarlara bıraksa da insanların parmak alışkanlıkları ve kas hafızası bu değişime direnç gösterdi. Bugün hala QWERTY kullanmamızın temel sebebi, teknolojik bir gereklilikten ziyade tarihten gelen bu kuvvetli alışkanlığın ve birazcık da daktiloların bozulmamasını sağlamanın ta kendisidir.
Her dilin kendi ritmi ve gereksinimleri var
Dünya genelinde tek bir klavye düzeninin kullanılamamasının en mantıklı sebebi ise dillerin yapısal farklılıklarıdır. Her dilin harf kullanım sıklığı ve parmakların klavye üstündeki dansı birbirinden tamamen başkadır. Mesela Türkçeyi ele alalım… Lügatımızda sesli harfler ve belirli ünsüzler oldukça sık kullanılır. Bu yüzden Türkçeye hususi tasarlanan F klavyede, en oldukça kullanılan harfler parmakların en rahat ulaşmış olduğu orta sıraya yerleştirilmiştir.
Keza bu durum yalnız bizim için geçerli değil. Fransızlar kendi dillerine daha uygun olan AZERTY düzenini, Almanlar ise QWERTZ düzenini tercih ederler. Bir İngiliz için muhteşem olan QWERTY düzeni, değişik bir dilin kelime yapısında parmaklara eziyet çektirebilir. Dolayısıyla ülkeler, verimliliği çoğaltmak adına kendi dillerine en uygun varyasyonları geliştirmiş ve benimsemişlerdir.
Alışkanlıkların gücü ve değişimin zorluğu
Tek tip bir klavye düzenine geçilememesinin son sebebi ise küresel çapta bir değişimin maliyeti ve zorluğudur. Şu an dünya üstünde milyarlarca aygıt ve bu cihazları kullanmaya alışmış milyarlarca insan var. Tüm dünyayı, örnek vermek gerekirse en ergonomik olduğu iddia edilen tek bir düzene geçirmeye çalışmak, her insanın yazma kabiliyetini bir süreliğine sıfırlaması anlamına gelir.
İnsan doğası gereği, yeni ve daha iyi olsa bile bilmiş olduğu ve alışmış olduğu düzende kalmayı tercih eder. Üreticiler de bu mahalli taleplere nazaran üretim halletmeye devam etmiş olduğu sürece, klavye çeşitliliği hayatımızın bir parçası olmaya devam edecek.
