Otomobillerde Geri Viteste Giderken Niçin “Vızıltı” Sesi Çıkar?

Hem bu sesin hem de geri vitese takarken kimi zaman çıkan o sert sesin bir sebebi var. Aslen bu aşamada her şey şanzıman dişlilerinden kaynaklanıyor.

İleri vites dişlilerin değişik bir yapıda olması yardımıyla sessiz ve daha rahat geçişli çalıştığını görsek de geri vites dişlisinin aynı özelliklere haiz olmadığını görüyoruz.

Bu sesin ne işe yaradığını anımsamak için kısa bir video paylaşalım:

Otomobilde geriye doğru giderken niçin acayip bir ses çıkar?

Bir aracın şanzıman sistemine baktığımızda ileri viteste yer edinen dişlilerle geri viteste yer edinen dişlinin değişik şekillere haiz bulunduğunu görüyoruz. İleri vitesteki dişliler “helisel dişli” isminde olan eğimli bir yapıya sahiptirler.

Bu eğim, vites geçişlerinde daha çok dişlinin birbirine geçmesini sağlıyor. Ek olarak eğim yardımıyla daha yumuşak bir geçiş oluşuyor ve fazlaca daha sessiz çalışmasını sağlıyor.

Geri viteslerde ise helisel dişli yerine düz dişliler yer alır. Düz dişliler, kavrama esnasında helisel dişliler şeklinde kaymak yerine direkt çarpışırlar. Bu da vites geçişi esnasında oluşan o sesin sebebidir.

Ek olarak helisel şeklinde spiral bir yapıda olmadığı için düz dişlilerde daha çok boşluk bulunur. Bu boşluk da vasıta hızlandıkça artan vızıltı sesinin sebebi olarak gösterilebilir.

Helisel dişli niçin geri viteste kullanılmıyor?


Madem helisel dişliler daha azca ses çıkarıyor ve eğimli yapıları sebebiyle fazlaca daha iyi kavrıyor, niçin geri viteste de bu dişliler kullanılmıyor kabul edebilirsiniz. Helisel dişlilerin en büyük dezavantajı birbirleri içinde geçiş yapmasının zor olmasında yatar.

Bu sebeple ileri vitesler daima birbirleriyle bağlantılı kalır ve vites geçişi senkromeç isminde olan bir parça yardımıyla mümkün olur. Bu sebeple geri viteslerde helisel dişliler yerine düz dişliler kullanılıyor.