Formula 1 Yarışlarındaki DRS Nedir?

1950 yılından beri hayatımızda olan ve değişik Grand Prix yarışlarıyla izleyenleri hop oturup hop kaldıran Formula 1, dünyanın en heyecanlı otomobil yarışlarından bir tanesi. Bu yarışı tutkuyla takip eden biriyseniz eminiz tüm teknik terimlere de hakimsinizdir fakat bu yıl bakalım neler oluyor diye bir yarışı izlemeye başladıysanız ‘DRS ne demek ya’ diye şaşırarak ekrana bakacağınız bazı kavramlarla karşılaşmanız mümkün.

DRS, otomobil yarışlarında kim bilir en sevdiğimiz anlardan olan sollamaların yapılmasını kolaylaştıran ve keyifli hale getiren bir teknolojidir. Belirli kurallara uyan ve belirli şartları yerine getiren sürücü, aracındaki DRS teknolojisini etken hale getirmiş olduğu vakit gerçek anlamda uçarak rakibinin önüne geçebilir. DRS nedir, yarışa ne vakit geldi, kuralları neler şeklinde dört gözle beklenen soruları gelin tüm detaylarıyla görelim.

İlk olarak bu keyifli teknolojiyi tanımlayalım, DRS nedir?

Drag Reduction System, özetlemek gerekirse DRS, Türkçesi ile Sürüklenmeyi Azaltıcı Sistem; Formula 1 araçlarının arkasında bulunan hareketli bir parçanın açılarak aracın sürtünme kuvvetini azaltan ve böylece oldukça daha hızlanmasını elde eden bir teknolojidir. Formula 1 Yarış Direktörü Michael Masi DRS teknolojisi için ‘bir eğlence butonu’ tanımını yapmıştır.

İyi fakat tam olarak DRS ne demek, ne işe yarıyor da yarışın kaderini değiştiriyor?

Bir kez olsun Formula 1 yarışı izlediyseniz araçların oldukça hafifçe, hızlarının ise oldukça yüksek bulunduğunu görmüşsünüzdür. Temel fizik kuralları belli, bu araçların bilhassa virajlarda yuvarlanıp gitmelerini engellemek için yol tutuşları oldukça fakat oldukça güçlü olacak şekilde tasarlanır. Virajlarda güvenliği elde eden yol tutuşu, düz yolda ise aracın hızını azaltacaktır. İyi fakat iyi mi olacak da bu vasıta hızlanarak rakini sollayıp birinciliğe oynayacak diyorsanız yanıt DRS teknolojisidir.

Birazdan kurallarından bahsederken daha iyi anlayacağımız şeklinde DRS teknolojisi aslen kesinlikle kullanılması ihtiyaç duyulan ya da kullanılabilir bir teknoloji değildir. Vasıta sürücüsünün hızlanarak rakibini geçmek için kullandığı pek oldukça değişik yöntem vardır. Örnek olarak rakibinin açmış olduğu hava kanalını kullanarak sürtünmeyi azaltabilir ve hızlanarak dezavantajını avantaja çevirebilir.

Tüm şartların uygun olduğu bir durumda ise sürücü, direksiyon üstüne bulunan bir tuşa basar ve DRS teknolojisini etken hale getirir. Bu sistem etken olunca aracın arkasındaki hareketli parça araçla paralel bir konuma gelir ve araca saatte 10 hatta 20 kilometre hız kazandırabilir. Bu ufak hızlanma bile aracın rakibini geçerek birinciliğe oynamasını sağlayabilir.

Peki DRS kuralları nedir, sürücü her istediği vakit bu sistemi açabiliyor mu?

Normal olarak hayır. Formula 1 yarışlarındaki kurallar, bildiğimiz spor müsabakalarından değişik olarak yarış pisti, hava durumu şeklinde değişik değişkenler göz önüne alınarak kısıtlanabilir. Mesela yarış esnasında hava yağmurluysa ya da yeni yağmur yağmış ve pist hala ıslak durumdaysa sürücülerin güvenliği için DRS kullanımı kesinlikle yasaklanır.

Yukarıdaki görselde örneklerini görebileceğiniz suretiyle sürücülerin bu sistemi kullanabilecekleri belirli DRS zone bölgeleri vardır. Vasıta sürücüsü yalnızca düzlük alanlara girmiş olduğu vakit, eğer izin verilmişse, DRS açabilir. Öteki kullanımlarda sürücü ceza alacaktır.

DRS kullanmanın öteki bir şartı da, bu teknolojiyi kullanacak vasıta sürücüsünün önündeki rakibi ile arasındaki farkın 1 saniyenin altında olmasıdır. Kısaca bir sürücü, önündeki rakibini ha elde etti ha yakalayacak noktaya geldiği vakit sadece DRS teknolojisini kullanabilir. Pistin hangi noktalarında, ne kadar süre kullanılacağı da gene yarış öncesi belirlenen kurallardan bir tanesidir.

DRS açık ne demek, DRS açan sürücü kesinlikle öne geçer mi?

İşte yarışın güzelliği burada, bunu asla bilemeyiz. Önündeki araca 1 saniyeden azca yaklaşmış olan sürücü DRS teknolojisini etken hale getirmiş olduğu vakit hızlanacaktır evet fakat önündeki rakibinin de eli armut toplamıyor. Gerideki rakibi hızlansa bile öne geçmesini engellemek için kullanılan sayısız taktik var.

DRS, Formula 1 sürücülerinin uyguladığı geçiş atak şekillerinden yalnızca bir tanesidir. Aslına bakarsanız izleyicinin istediği de budur. Sürücülerin uyguladığı müdafa ve atak hareketlerinin agresif olmasında problem yoktur ve bu tarz şeyleri temas etmeden yapmaları ayakta alkışlanır. Gene de hakemler bu mevzuda oldukça katıdır. Kendisini ya da rakibini çekince atacak ataklar icra eden sürücüler ceza alacaklardır.

Aslen bir F1 kuralına aykırı olan DRS ne vakit geldi?

Formula 1 1950 yılından beri meydana getirilen bir otomobil yarışı olduğundan seneler içinde pek oldukça kaide eklendi ve pek oldukça kaide çıkarıldı. Mesela Formula 1 yarışına katılacak araçların hareketli parça taşımaları kurallara aykırıdır. Sadece ilk kez 2011 senesinde tanıtılan DRS teknolojisi için bu kaide bozulmuştur. Aslına bakarsanız tek istisnası da budur.

DRS yalnızca Formula 1 yarışlarında kullanılan bir teknoloji değil. F1 yarışlarında kullanılacağı duyurulduktan sonrasında 2012 senesinde Formula Renault 3.5, 2013 senesinde Deutsche Tourenwagen Masters, 2014 senesinde Super Formula, 2015 senesinde FIA Formula 2, 2017 senesinde FIA Formula 3 yarışlarında da kullanılmaya adım atmıştır. Kısaca DRS, otomobil yarışlarını oldukça daha keyifli hale getirmek için kullanılan bir teknolojidir.

DRS kullanılıyor da ne oluyor, yarışa iyi mi bir tesiri var?

Biz susalım, istatistikler konuşsun; 2009 Formula 1 yarışında geçiş sayısı 211, 2010 Formula 1 yarışında geçiş sayısı 452. DRS kullanımının başladığı 2011 Formula 1 yarışında ise geçiş sayısı tam 821. 2012 Formula 1 yarışında geçiş sayısı 870. Bugün Formula 1 yarışlarında averaj geçiş sayısı 600 ile 1000 arasındadır.

Kabul edelim, Formula 1 yarışlarının en keyifli tarafı geçişler kısaca sollamalardır. Pit alanında geçmek, sürücünün iyi bir pozisyon aldığını ifade eder ve pek de heyecanlı değildir. Taktiklerle meydana getirilen geçişler ise azca olur ve gene o kadar da heyecanlı sayılmaz. DRS teknolojisinin kullanılması ise bu geçişlerin sayısını arttırır ve izleyenlere oldukça daha keyifli bir yarış sunar.

Formula 1 yarışlarında sürtünmeyi azaltarak rakibin önüne geçilmesini elde eden teknoloji DRS nedir, yarışa ne vakit geldi, kuralları nedir şeklinde dört gözle beklenen sorularını yanıtlayarak bu teknolojiyi daha yakından tanımaya çalıştık. Otomobil yarışlarında kullanılan teknolojiler hakkında düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.