Otobüslerin Direksiyonları Niçin Büyük ve Eğimli?

Direksiyon, bir otomobilin en oldukca dokunduğumuz parçası. Yolda giderken ani bir manevra yapmamız gerektiğinde de direksiyonumuzun yönlendirmelerimize uyum sağlamasını isteriz.

Otobüslerdeki büyük direksiyonların manevraları zorlaştığını düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Zira tam aksine otobüslerdeki bu direksiyonlar, sürüşü kolaylaştırıyor. Bunun iyi mi olduğuna geçmeden ilkin ise birkaç ayrıntıyı açıklamamız gerekiyor…

Torkun ne işe yaradığını anlamakla başlamış olalım.

Özetlemek gerekirse tork, döndürme kuvveti anlamına gelmektir. Aracınızın motorundan ve direksiyonunuzdan aktarılan güç, tekerleklerin dönmesini ve yönünün değişmesini sağlar. Tekerleklere aktarılan bu güç, aracın torkunu belirler.

Mesela aracınızda extra yük varken yada yokuş çıkarken aracınız zorlanmıyorsa çekiş gücü ve torku yüksek anlama gelir. Aynı şekilde ne kadar azca devirde ne kadar yüksek hızda gidebiliyorsanız da aracınızın torkunun yüksek olup olmadığını anlayabilirsiniz.

Büyük bir aracın yönünü değiştirebilmek için oldukca daha büyük bir güç gerekiyor.

Otobüs, tır şeklinde araçlar gündelik araçlara nazaran oldukca daha büyükler. Mesela standart büyüklükte bir otobüs ortalama 18 bin kilogram ağırlığındadır. Şu demek oluyor ki bu kadar büyük bir aracın yönünü değiştirebilmek için oldukca daha büyük bir güce ihtiyacınız vardır.

Otomobilinizin direksiyon simidinden değil de tam ortasından tuttuğunuzu düşünün. Manevra anında aracınızı döndürmeniz oldukca daha zor olacaktır. Tam da bu aşamada otobüslerin niçin büyük direksiyon simidine haiz bulunduğunu anlayabilirsiniz. Büyük bir direksiyon simidi, aracın torkunu etkilediği için yönünü daha kolay değiştirmeyi sağlıyor.

Aynı büyüklükte bir aracın minik bir direksiyonu bulunduğunu düşünelim.

Bu kere direksiyonu oldukca daha çok döndürmeniz gerekecek ve kim bilir gideceğiniz yere varamadan kollarınız ağrıyacaktır. Bunun sebebi uyguladığınız gücün, otobüslerdeki devasa tekerlekleri döndürmek için kafi dönüş enerjisini oluşturamamasından oluşur.

Gene aynı şekilde büyük bir direksiyon ve minik tekerlekler de uyumsuzluğa sebep olur. Bu şekilde bir durumda da tekerleklere giden motor torku fazla olacağından aracınız oldukca acele savrulabilir ve direksiyon hakimiyetinizi kaybedebilirsiniz.

Büyük direksiyonların kim bilir en mühim sebebi hidrolik olmamaları.

Hidrolik direksiyonların daha rahat bir kullanım sunduğunu çoğumuz biliyoruz. Bunun sebebi hidrolik direksiyonların düzgüsel direksiyonların aksine harici bir güç deposu kullanmasından oluşur. Şu demek oluyor ki bu sayede direksiyondayken uygulamanız ihtiyaç duyulan güç oldukca daha azdır.

Otobüslerin bazılarında nispeten daha minik direksiyonlar görmemizin sebebi de hidrolik direksiyona haiz olmalarıdır. Günümüzde kullanılan birçok eski otobüs ve büyük araçta ise hidrolik direksiyon bulunmuyor. Şu demek oluyor ki hala insan gücüne daha oldukca gerekseme var.

Peki niçin otobüslerin direksiyonları neredeyse düz bir halde konumlandırılıyor?

Otobüslerin tekerlekleri, gündelik otomobillere kıyasla sürücü koltuğuna oldukca daha yakındır. Bu sebeple de direksiyonun değişik bir açıyla konumlandırılması gerekir. Basitçe anlatmak gerekirse; direksiyon simidiniz ve direksiyon bağlantınız içinde orantılı bir eğim vardır. Bu eğim, tekerleğin konumuna nazaran değişim göstermek durumundadır.

Şu demek oluyor ki tekerleğin üstünde oturuyorsanız direksiyonu çevirdiğinizde tekerleklerin dönebilmesi için daha yatay konumlandırılması gerekiyor. Yukarıdaki görselde de direksiyonun bağlantı noktasına bakarak bu durumu anlayabilirsiniz.

Bir öteki sebebi de doğal ki sürücülerin arabayı kullanabilmesi.

Bu kadar büyük direksiyonların bir de dik bir halde konumlandırıldığını düşünürsek; sürücünün vasıta pedallarına yetişmesi neredeyse mümkün olmayacaktır. Zira averaj üstü bir kilodaysa bacakları, koltuk ve direksiyon arasına sıkışabilir.

Şu demek oluyor ki direksiyonların bir miktar eğimli bir halde konumlandırılmasının bir öteki sebebi de sürücülerin direksiyonu daha rahat denetim edebilmesini sağlamak.

Kısaca üzerinde durmak gerekirse; yazımızın başlangıcında da bahsettiğimiz şeklinde, büyük direksiyonlar sürüşü zorlaştırmıyor. Aksine hidrolik teknolojisine haiz olmayan büyük araçlarda bu büyük direksiyonların oldukça mühim bir yeri var.