Suni Zekada Türkiye’yi Hangi Düzenlemeler Bekliyor?

Data Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, Türkiye’de suni zekanın regülasyon boyutuna dikkat çekerek BTK’nın dijital altyapıyı güçlendirme ve suni zeka sistemlerini denetleme mevzusundaki rolünü söyledi.

Karagözoğlu, BTK’nın 5G sonrası teknolojiler ve kuantum temelli altyapılara hazırlık sürecinde bulunduğunu belirterek, suni zekanın telekomünikasyon sektöründeki geleceğine işaret etti:

“5G ile beraber suni zeka, şebeke yönetiminden kapasite planlamasına kadar tüm iletişim altyapısında etkin bir rol üstlenecek. Şu demek oluyor ki suni zekanın telekomünikasyona entegrasyonu kaçınılmaz ve tehlikeli sonuç önemde.”
BTK Akademi: Suni Zekada Yetişmiş İnsan Gücü

Karagözoğlu, BTK Akademi’nin önemini bilhassa vurgulayarak Türkiye’nin suni zeka mevzusunda nitelikli insan deposu yetiştirmesine büyük ehemmiyet verdiklerini beyan etti. BTK Akademi, bugün 2,5 milyonun üstünde kullanıcıya ulaşmış durumda ve bilhassa gençlere yönelik eğitim içerikleriyle Türkiye’nin dijital dönüşümüne direkt katkı sağlıyor:

“Türkiye’nin suni zekada söz sahibi olabilmesi için nitelikli iş gücüne ihtiyacı var. Biz BTK olarak, gençlerin dijital kabiliyetlerini geliştirmeleri için parasız ve kapsamlı eğitimler sunuyoruz.”
Suni Zeka ile Sahtecilik Mücadelesi

Karagözoğlu ek olarak, suni zekanın dijital güvenlikte de etken olarak kullanıldığına dikkat çekti:

“Suni zekayı kullanarak sahtecilik icra eden siteleri, dolandırıcılık içeriklerini evvelinde tespit ediyoruz. Bu tür içeriklerin tespitinde suni zeka büyük avantaj sağlıyor ve devamlı eğitilerek etkinliği artırılıyor.”
KVKK Başkanı Faruk Bilir: Mahremiyet ve Hızla gelişen teknolojinin Dengesi

Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK) Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, kişisel veri koruma kanununun suni zeka sistemlerine uygulanabilir bulunduğunu belirtti. Bu durum, Türkiye’nin suni zeka alanındaki hukuki altyapısının temelini oluşturuyor:

“Türkiye’de direkt suni zekaya hususi bir kanun hemen hemen yok. Sadece mevcut kişisel veri koruma kanunu, suni zekanın yarattığı veri işleme süreçlerini kapsıyor. Bundan dolayı veri güvenliği, veri işleme ilkeleri ve hukuki uyumluluk alanlarında rehberlik sağlıyoruz.”
Suni Zekada Şeffaflık ve İtiraz Hakkı

KVKK’nın suni zeka sistemlerindeki veri işleme süreçlerine ilişkin vurgusu, sistemlerin saydam olması gerektiği ve kullananların sistem sonuçlarına itiraz edebilmesi gerektiği yönünde oldu:

“Kanunumuz, otomatik sistemler tarafınca alınan kararlara karşı itiraz hakkını açıkça tanıyor. Suni zeka sistemlerinin hesap verilebilir olması ve insanların itiraz hakkını kullanabilmesi temel haklardan biri.”
Mahremiyet Teknolojiye Engel Değil

Bilir, mahremiyet odaklı düzenlemelerin teknoloji gelişiminin önünde engel olarak görülmemesi icap ettiğinin altını çizdi:

“Veri koruma kanunları, verinin tadı ve sınırsız kullanımına karşıdır sadece verinin doğru ve amacına uygun kullanımına engel değildir. Mahremiyet, teknolojik ilerlemelerle beraber ele alınabilir ve alınmalıdır.”
KVKK Akademi ve Veri Koruma Gönüllüleri

Faruk Bilir, KVKK Akademi’nin kuruluşuyla BTK Akademi örneğini izlediklerini, bu platformun kişisel veri koruma bilincini çoğaltmak için kullanıldığını belirtti:

“Gayemiz toplumda veri koruma bilincini çoğaltmak ve mahremiyet kültürünü yaygınlaştırmak. Bu bağlamda, bilhassa gençlere yönelik eğitim projeleri ve rehber dokümanlar yayınlıyoruz.”
Suni Zekaya Maskotlu Yaklaşım: “Verican ve Verinaz” ile Mahremiyet Eğitimi

KVKK Başkanı Prof. Dr. Faruk Bilir, konuşmasında Türkiye’de kişisel verilerin korunmasına yönelik farkındalığı çoğaltmak için garip bir yöntemden bahsetti: “Verican ve Verinaz”. KVKK, kişisel veri bilincini toplumda yaygınlaştırmak ve dijital mahremiyet farkındalığını çoğaltmak için maskotları devreye almış durumda. Süreç ilkin Verican ile başladı. Verinaz ise yolda. Burada amaç kişisel veri kullanımı ve mahremiyet terimini bilhassa genç nesiller için daha anlaşılır ve keyifli bir hale getirmek.

“Uzmanlarımız bu maskotları oluşturduğunda ilk akla gelen isim ‘Verican’ oldu. Zira veriler bizim için candır. Hanım versiyonunu ise ‘Verinaz’ olarak adlandırdık, şu sebeple verilerimizi işlerken nazlı davranmalı, onları dikkatli ve ölçülü kullanmalıyız.”

“Verican”: Verinin Kıymetini Temsil Ediyor

Verican, kişisel verilerin ne kadar kıymetli bulunduğunu vurgulayan maskot. Aslen bir sembol olarak insanların verilerinin korunmasının önemini konu alıyor. BTK’nın öncülük etmiş olduğu BTK Akademi’den esinlenen KVKK, gençlerde veri koruma bilincini oluşturmak için “Verican”ı kullanıyor. Amaç gençlerin kişisel verilerini koruma mevzusunda daha bilgili ve etken olmaları.

“Verican’la vermek istediğimiz ileti oldukça net: Verileriniz değerlidir, onları koruyun ve bilgili kullanın. Bilhassa gençlerin bu bilince haiz olması oldukça mühim.”

“Verinaz”: Veri Minimizasyonunu Temsil Eden Nazlı Maskot

Hemen hemen iletişimine başlanmayan Verinaz ise kişisel veri işlemede veri minimizasyonu ilkesini temsil ediyor. Adından da anlaşılacağı suretiyle, veriyi mümkün olan en minimal düzeyde kullanmayı, doğrusu birazcık “nazlı” davranmayı öğütlüyor. Şu demek oluyor ki gereksinim duyulmayan verilerin toplanmaması, gereğinden fazla bilginin paylaşılmaması icap ettiğini genç nesillere sempatik bir üslupla aktarıyor.

“Verinaz’ın temsil etmiş olduğu ilke veri minimizasyonudur. Şu demek oluyor ki gerektiğinden fazla veriyi istemeyin, paylaşmayın ve işlemeyin. Verinizi paylaşırken birazcık ‘nazlanın’, şu sebeple her veri gereksiz yere paylaşılmamalı.”
Maskotların Geleceği: Suni Zekalı Avatarlar ve Dijital Etkileşim

KVKK, Verican ve Verinaz maskotlarının ilerleyen süreçlerde suni zeka teknolojileri ile birleştirilerek gençlerle interaktif şekilde iletişime geçebilmesini planlıyor. Bu da gençlerin KVKK hakkında sorularını sormalarını, doğru yanıtları maskotların dijital avatarlarından almalarını mümkün kılabilir.

“İlerleyen süreçlerde Verican ve Verinaz maskotlarımızın suni zeka ile desteklenen avatarlarını gençlerle buluşturacağız. Böylece gençler, mahremiyet mevzusunda sorularını direkt bu maskotlara yöneltebilecek.”
Bitirirken:

BTK Başkanı Karagözoğlu ve KVKK Başkanı Bilir’in açıklamalarından çıkan netice, Türkiye’nin suni zekanın potansiyelini yakalamak için regülasyon, eğitim ve altyapı anlamında kuvvetli adımlar attığı yönünde.

BTK’nın telekomünikasyon altyapısındaki yeniliklere adaptasyonu hızlandırması, KVKK’nın ise mahremiyet ve veri koruma prensipleriyle suni zekaya uyumlu yasal zemin hazırlaması, ülkemizin suni zeka regülasyonlarında öncü bir rol oynayabileceğini gösteriyor.

Ömer Abdullah Karagözoğlu:

“Suni zeka, artık altyapı yönetiminden güvenliğe kadar pek oldukça alanda kaçınılmaz hale geldi. Türkiye’nin dijital altyapısı, suni zeka sistemleriyle daha da güçlenecek.”
Prof. Dr. Faruk Bilir:

“Veri koruma ve mahremiyet, teknolojik ilerlemelerle beraber düşünülmelidir. Suni zeka sistemlerinin şeffaflığı ve hesap verebilirliği bu aşamada dirimsel öneme haiz.”