Otomobil Egzozları Iyi mi Alev Püskürtür?
Egzozundan alev çıkaran otomobilleri, çoğu zaman yarış pistlerinde yada çeşitli film ve dizilerde görürüz. Ansızın harlayan bu ateş, gürültülü ve kimi zaman ürkütücü olsa da epey coşkulu ve havalı değil mi?
Otomobil egzozundan ansızın çıkan bu alevler, bununla birlikte after fire olarak da bilinir ve normal olarak her otomobil, bu ateşi püskürtmeye elverişli değildir. Gene bu olayın zannettiğiniz kadar kolay olmadığını da baştan izah edelim.
Peki, arabaların egzozlarından alev püskürmesinin arkasında iyi mi bir sistem var?
Aslına bakarsak bu alevlerin temelinde, ateşlenmeye uygun bir motorda buharlaşan yakıt ve oksijenin birbiriyle karışımı vardır.
Denetim altında tutulabilen bu patlamalar, motorun ve tekerleklerin dönmesine sebep olur. Fakat ara ara, bu yakıtın tamamı yanmaz. Eğer yakıt, sıcak egzoz borularına girip dışarıdaki oksijenle buluşmayı başarabilirse, işte o vakit egzoz borusundan çıktığında büyük bir ateşle tutuşur.
Elbet bu durum, günlük hayatta kullanılan tipik bir otomobilde gerçekleşmez. Bu araçların motorları daha minik olduğundan, emek vermesi ihtiyaç duyulan yakıt miktarı fazlaca daha azdır.
Bunun yanı sıra binek araçlarda, yakıtın egzoz borusuna ulaşmadan ilkin geçmesini elde eden kapsamlı bir egzoz sistemi vardır.
Katalitik konvertör
Gene bu araçların egzozlarında katalitik konvertörler de bulunur. Bu konvertörler ise daha temiz emisyonlar sağlamayı amaçlar ve mesela, aşırı oranda yakıt buharı benzer biçimde kirletici maddeleri temizler.
Fakat söz mevzusu 12 silindirli motora haiz bir Lamborghini ise ve bu aracın 760 beygir gücü değerinde yanma gazı yaymış olduğu düşünüldüğünde, onun fazlaca sıcak bir egzoza ihtiyacı olduğu sonucu çıkar. Özetlemek gerekirse katalitik konvertörünün, extra yakıt yardımıyla alev almadan etken olması mümkün değildir.
Ek olarak bu alev patlamalarını, bir nebze daha minik turboşarjlı ve bilhassa gecikme önleyici sistemlere haiz motorlarda da görmek mümkün olur.
Anti-lag
Turboşarjların, motora basınçlı hava emerek extra güç sağlaması ise yarış ve tuner otomobillerinde bulunan anti-lag sayesindedir. Bu parçanın işleyiş temelinde de motora basınçlı hava emmesi vardır.
Ateşin oksijensiz var olamayacağı hepimizin malumu. Bu durum, daha iyi bir yanma ve daha kuvvetli bir motoru bununla beraber getirir. Öte taraftan turboşarjlar, arabaların egzoz gazları tarafınca çalıştırılır ve bu gazlar, havayı çekmeye başlamış olan bir pervaneye bağlı türbini sarıyor.
Ayağınızı gazdan çektiğiniz an, egzoz gazları ve turboşarjlar durur. Ayağınızı yine gaza bastığınızda ise turbonun yine takviye moduna geçmesi için ihtiyaç duyulan extra süre gecikme olarak bilinir.
Araçlardaki gecikme önleme, motorun gecikmeli bir halde daha minik bir ateşleme oluşturarak programlanmasını sağlar.
Geç gelen bir kıvılcım, yalnızca silindirlere daha çok yakıt girmesini sağlamakla kalmaz bununla birlikte yanmanın, mümkün olabileceği kadar geç gerçekleşmesine de sebep olur. Bu yakıt karışımı da silindirin haricinde tutuşmaya devam eder.
Ek olarak egzozun ısısı, türbinin sarılmasına sebep olur ve böylece aracın motoru, devamlı olarak güç alır. Böylece moturun dışındaki yanmadan meydana gelen alevler, egzoz borusundan çıkar.
Egzoz alevlerine sebep olan bir öteki şey de iki kademeli devir sınırlayıcılar ya da bir öteki adıyla fırlatma denetim sistemleridir.
Devir sınırlayıcılar, motorun kırmızı çizgisinin yakınında bulunur ve içten yanmalı bir motorun, iç parçalara zarar vermeden çalışmasını sağlamak için tasarlanmış maksimum motor hızıdır.
Temel olarak araçlar motorun patlamasını önlerken, hızlanmayı en üst düzeye çıkarmak için motorun dönme hızını sınırlayacak halde programlanır. Adeta bu sınırlayıcılar, kalkış için motora en iyi bulunduğunu düşündüğü devirde kalmasını söyler.
Bu durum, lastiklerin mümkün olduğunca kavrama sağlamasına, tekerleklerin patinajını en aza indirgemesine ve vasıta durduktan sonrasında yine kalkarken, yolda hızlanmasına olanak sağlar.
Tüm bunların yanı sıra ateş püskürten havalı bir otomobile haiz olmak isterseniz, iki kez düşünmenizde yarar var. Şundan dolayı alev çıkaracak halde modifiye edilen araçların kamuya açık yerlerde kullanımı, çoğu zaman çeşitli cezalarla sonuçlanabilir.
