Bazı Arabaların “Süratli Hissettirmesinin” İlginç Sebebi
Aynı yolda ve aynı şekilde giden iki otomobil düşünün. Gösterge paneline bakmış olduğunuzda hızlarında da bir farklılık yok sadece biri, daha hızlıymış şeklinde hissettiriyor. Böyle bir durum iyi mi mümkün olabilir?
Daha ilkin birbirinden değişik araçlar kullandıysanız bazılarının daha “süratli hissettirdiğine” rastlamış olabilirsiniz. Her şeyi geçtim, “hız” dediğimiz şeyi iyi mi hissedebiliriz ki?
Hissettiğimiz şey, aslen hız değil ve bu şekilde hissetmemize sebep olan başka garip açıklamaları var. Bakalım bazı arabaların daha “süratli hissettirmesinin” ardında yatan sebepler neler?
Hissettiğiniz şey hız değil, ivme.
Bir arabanın hangi hızda gittiğini, o hızı “hissederek” söyleyemezsiniz değil mi? Zira vücudunuz, hızı hissedemez. Eğer hızı hissettiğinizi düşünüyorsanız hissettiğiniz o şey, ivme ya da “g kuvvetidir” (özgür hareket eden bir nesnenin maruz kalmış olduğu “kütleçekimsel olmayan” kuvvetlerin vektörel toplamı). Durağan(durgun) bir hızdaysanız ivmeniz sıfırdır. Hızınız arttıkça ivmeniz artar.
Arabadaki herhangi bir yön değişikliği, g kuvveti miktarını etkileyerek hızlanmaya neden olur. Tümseklerden geçmek şeklinde fazlaca ufak ivmeler de vardır. Bu şekilde yerlerde otomobil, yukarı doğru bir hız kazanıp geri iner. Mikro hızlanmalar yaşanır kısaca.
Süspansiyon sistemleri, ivmeyi sürücüye aktarır.
Lastik ile vücudunuz arasındaki şasi, süspansiyon ve hatta koltuk şeklinde kısımların hepsi, arabaların birbirinden farklılaşmaya başladığı yerdir. Bu kısımlar, ivmenin sürücüye yansıma miktarını etkisinde bırakır.
“Donut” adlı YouTube kanalında, aynı hızda giden iki değişik otomobil üstünde bir kontrol yapılmış oldu. Otomobillerde ivmeölçer kullanıldı. Hızlar aynı olmasına karşın ivmeölçer farklılık gösteriyordu. Mühim olan hangi arabanın daha süratli olduğu değil, daha süratli hissettirdiğiydi. Şu demek oluyor ki ivmeyi hissedebiliyoruz ve sert süspansiyonlu bir otomobil, bedenimize daha çok ivme aktarıyor. Böylece daha “süratli hissediyoruz”.
Algının görevi de yadsınamaz.
Gözlerimiz ve beynimiz, hızı algılamamız mevzusunda bizi yanıltabilir. Görüş açımız arttıkça ve çevresel faktörler çoğaldıkça daha yavaş gittiğimizi düşünürüz ve algımız değişmiş olur.
Bu mevzuyla ilgili meydana getirilen deneyde, katılımcılardan arabaların hızlarını tahmin etmeleri istendi ve görüş açıları genişledikçe hız tahminleri de yükseliyordu. Ek olarak daha alçak otomobiller, çoğu zaman daha süratli hisettirir zira denetim ve “hız hissi” verirler.
Otomobilden gelen sesler ve hızlanmadaki ani değişimler, hız hissimizi etkileyen bir öteki unsur. Hızdaki ani değişimler ve sarsıntılar, motorun titreşimi yada egzozdaki gürlemeler; beynimizi geniş görüş açısı mevzusunda olduğu şeklinde kandırabilir ve olduğumuzdan daha süratli gittiğimizi düşünebiliriz. İşte tüm bu sebepler, bazı araçların daha süratli hissettirmesine sebep olur.
