Çocuğun Yapabildiği, Suni Zekânın Tökezlediği Vazife Ne?
8 yaşındaki bir çocuğa kol saati gösterip “Saat kaç?” diye sorduğunuzda size rahatça yanıt verebilir. Peki ya en gelişmiş suni zekâ modelleri? İşte burası ilginçleşiyor!
Yeni bir araştırma, günümüzün en kuvvetli suni zekâ sistemlerinin bile analog saatleri okumakta zorlandığını ortaya koydu. Hatta bazıları bu kolay görevi tamamen yanlış yapıyor.
Peki niçin? Suni zekâ niçin hâlâ fazlaca kolay görevlerde bile geride kalıyor?
Suni zekâ niçin saati okuyamıyor?
arXiv’da piyasaya sürülen araştırma; GPT-4, Claude 3 ve Gemini şeklinde dev dil modellerinin analog saatleri anlamakta niçin zorlandığını inceliyor. Sonuçlar oldukça çarpıcı:
- GPT-4, analog saat görüntülerini yorumlarken %50’ye yakın hata oranına haiz.
- Claude 3, bazı saatleri doğru okusa da akrep ve yelkovanın pozisyonlarını karıştırıyor.
- Gemini ise kimi zaman saati tamamen değişik bir halde yorumluyor (“10.10” yerine “2.50” diyebiliyor).
Peki bu kadar gelişmiş modeller niçin bu şekilde temel bir işlemi yapamıyor? Yanıt, suni zekânın öğrenme şeklinde yatıyor.
Aslolan problem, suni zekâ anlamıyor, bir tek tahmin ediyor.
Suni zekâ modelleri, insan beyni şeklinde kavramları içselleştirerek öğrenmek yerine büyük veri setlerindeki kalıpları ezberliyor ve bu kalıplara dayanarak tahminler yapıyor.
Doğrusu bir analog saati görünce “Bu, akrep ve yelkovanın açısal ilişkisidir.” diye düşünmüyor. Onun yerine, eğitim verilerinde görmüş olduğu benzer görsellerle eşleştirme hayata geçirmeye çalışıyor.
İşte problem da burada başlıyor. Eğitim verilerinde analog saatler yeterine çeşitli değilse model yanlış öğreniyor. Saat okuma, görsel-mantıksal bir bütünlük gerektiriyor. Suni zekâ ise görseli parçalara ayırıp ilişkilendirmekte zorlanabiliyor.
Ek olarak Romen sayıları, rakamsız saatler vb. değişik stillerdeki saatler de kafasını karıştırıyor.
Peki bu, suni zekânın sınırı olan olduğu anlamına mı geliyor?
Tam olarak değil. Bu durum, suni zekânın “genel akıl yürütme” (common sense reasoning) mevzusunda hâlâ eksikleri bulunduğunu gösteriyor.
İnsanlar için son aşama kolay olan bu vazife, suni zekâ için karmaşık bir bulmaca şeklinde sadece bu, gelecekte düzeltilemeyecek bir problem değil. Sonuçta daha ilk çıktığında bir elin parmaklarını bile muntazam çizemiyordu, şimdilerde ise gerçeğinden ayırt etmek zor.
Araştırmacılar, modellerin “çoklu modalite” (multimodal) öğrenme kabiliyetlerini geliştirerek bu problemi aşmayı hedefliyor. Doğrusu suni zekâ bir tek metin yada bir tek görsel değil, ikisini bir arada daha iyi işleyebilirse analog saat okuma şeklinde görevlerde de başarı göstermiş olabilir.
Netice: Suni zekâ hâlâ öğreniyor!
Bu araştırma bizlere şunu gösteriyor: Suni zekâ inanılmaz kabiliyetlere haiz olsa da insanların naturel olarak yapmış olduğu bazı temel işlemlerde hâlâ zorlanabiliyor.
Peki sizce suni zekâ bigün bu tür kolay görevleri kusursuz yapabilecek mi yoksa bazı şeyler bir tek insana mı özgü duracak? Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşın!
Bonus: Eğer bir suni zekâ modeline “Saat kaç?” diye sormak isterseniz ilkin ona bir dijital saat gösterin. Muhtemelen daha doğru yanıt alırsınız!
