Deepfake Video, Görsel Ya da Ses Iyi mi Anlaşılır?

Deepfake; genel anlamda suni zekâ teknikleriyle oluşturulan; düzmece ya da manipüle edilmiş ses kayıtları, videolar ya da görsellerdir. Örneğin bir kişinin videosu, oldukca gerçekçi bir halde değiştirilerek videoda söylediğinden oldukca değişik şeyler söylüyormuş benzer biçimde yapılabilir.

Aynı şekilde sizin de görselleriniz kullanılabilir ve yapmadığınız bir eylemde bulunuyormuş ya da bir şey söylüyormuş benzer biçimde gösterilebilirsiniz. Tamamı, birkaç görselin ya da videonun verileri kullanılarak kusursuz bir halde gerçekleştirilebilir ve anlaşılması hakikaten zor olabilir. Ikimiz de bu içeriğimizde deepfake iyi mi anlaşılır konusunu anlatmaya çalışacağız.

Deepfake iyi mi anlaşılır?

• Videodaki kişinin göz kırpmasına dikkat edebilirsiniz.
• Gövde dili ile yüz ifadeleri arasındaki uyuma bakabilirsiniz.
• Görüntüdeki kişinin ağzını daha dikkatli inceleyebilirsiniz.
• Yüzün detaylarına dikkat edebilirsiniz.
• Ses uyumsuzluklarına bakabilirsiniz.
• Gözlerin odağına dikkat edebilirsiniz.
• Görüntüdeki kişinin öteki görsellerine, videolarına ya da sesine bakabilirsiniz.
• Işık ve gölge uyumsuzluklarını göz önünde bulundurabilirsiniz.
• Yerelize edilmiş araştırma yapabilirsiniz.
• Deepfake tespit yazılımlarını deneyebilirsiniz.

Videodaki kişinin göz kırpmasına dikkat edebilirsiniz.

Videonun deepfake olup olmadığını idrak etmek için göz kırpma sayısına odaklanabilirsiniz. Averaj bir insan, dakikada neredeyse 10 kez göz kırpar. Bazı deepfake videolarda ise bu sayı 10’un epey üzerine çıkabilir ya da altına inebilir. Böylece inorganik bir deepfake görüntüsü ortaya çıkar fakat birçoğumuz videoyu izlerken bunu fark etmeyebiliriz.

Bundan dolayı videonun deepfake olup olmadığını idrak etmek için o kişinin göz kırpma refleksine dikkat etmek, gerçekliği hakkında ipucu verebilir.

Gövde dili ile yüz ifadeleri arasındaki uyuma bakabilirsiniz.

Bir kişinin baştan aşağı düzmece görüntüsünü oluşturmak ciddi anlamda uğraş gerektirir. Bu yüzden birçok deepfake, yalnızca yüz değişiklik yapma çalışmasıyla sınırlıdır. Görüntünün deepfake olup olmadığını almak için vücut ile yüz oranları arasındaki orantıya ya da yüz ifadeleriyle gövde dilinin arasındaki uyuma bakılabilir. Benzer şekilde yüz ifadesi ve mimiklerin ses ile eşleşme seviyesine de dikkat edilebilir.

Görüntüdeki kişinin ağzını daha dikkatli inceleyebilirsiniz.

Konuşurken her bir kelimenin harfinde dilimiz, uygun sesi çıkarmak için ağzımızın içinde değişik yerlerde konumlanır. Sadece günümüzdeki deepfake teknolojisinde bu şekilde bir durum söz mevzusu değil. Deepfake görüntülerde dil, şahıs konuşurken ağız boşluğunda öylece duruyor olabilir. Dolayısıyla ağız içindeki bulanıklıklar ya da durağan(durgun) bir dil, deepfake’in anlaşılmasını sağlayabilir.

Benzer şekilde kişinin dudak hareketleriyle eşleşmeyen ses de olabilir. Gelişmiş deepfake teknolojilerinde bu durum büyük oranda ortadan kalksa da hâlâ bu biçim kusurlu deepfake görüntüler ortaya çıkabiliyor.

Yüzün detaylarına dikkat edebilirsiniz.

Deepfake’ler çoğu zaman yüz detaylarını mükemmelleştirmeye çalışır ve ortaya aşırı düzeltmeler çıkar. Parlak deri dokusu, parlak göz bebekleri, kusursuz yüz hatları benzer biçimde bir görüntü oluşabilir. Düzgüsel bir insan yüzü çoğu zaman bu kadar kusursuz olmayacağı için bu biçim ipuçlarını yakalayarak deepfake olup olmadığını bir nebze de olsa anlayabiliriz.

Ses uyumsuzluklarına bakabilirsiniz.

Deepfake sesleri; gerçek bir konuşma benzer biçimde sesin dalgalarını, frekansını, ezgisini, tonlamalarını, vurgularını birebir doğru yapamayabilir. Ses, düzensiz ve suni bir halde değişmiş olur. Bunu hepimiz kolay bir halde tespit edemeyebilir sadece dil bilimciler benzer biçimde bu alanda uzmanlaşmış kişiler, sesin deepfake olup olmadığını anlayabilir.

Gözlerin odağına dikkat edebilirsiniz.

Konuşurken gözlerimiz çoğu zaman nesneye ya da kişiye odaklanır. Deepfake’lerde ise bu tür odaklanmalar noksan kalabilir. Gözler daha donuk, ifadesiz ve suni kalır. Hatta garip bir odaklanma da ortaya çıkabilir. Bundan dolayı gözleri daha dikkatli inceleyerek görüntünün deepfake olup olmadığı hakkında ipucu alınabilir.

Ek olarak gözlere dikkat edildiğinde ışık yansımaları ya da göz bebeklerinin boyutu benzer biçimde anormallikler de deepfake görüntüyü ele verebilir.

Görüntüdeki kişinin öteki görsellerine, videolarına ya da sesine bakabilirsiniz.

Her insanın karakteristik fizyolojik özellikleri, gövde dili ve hitabı vardır. Konuşurken yaptığımız vurgular bile oldukca fazla değişim izah edebilir. Bu yüzden birine ilişik görüntünün deepfake olup olmadığını idrak etmek için öteki videolarına, görsellerine ya da sesine bakarak karşılaştırma yapılabilir. Normalden değişik tonlamalar ve hareketler yapıyorsa yada dış görünüşünde değişik bir detay var ise deepfake anlaşılabilir.

Işık ve gölge uyumsuzluklarını göz önünde bulundurabilirsiniz.

Deepfake görseller ya da videolar çoğu zaman, gerçek görüntülerdeki benzer biçimde naturel ışık ve gölge efektlerine haiz olmaz. Bu yüzden şüpheli görüntüdeki ışığa ve gölgeye dikkatlice bakarak uyumsuzluklar ve doğallıktan uzak yansımalar tespit edilebilir.

Yerelize edilmiş araştırma yapabilirsiniz.

Deepfake videosunu almak için incelemeyi yerelize edebilirsiniz. Mesela videonun geçmiş olduğu bölgenin dil, jargon, hava durumu, arka plan ögeleri, giyim benzer biçimde coğrafi özelliklerine ya da kültürel unsurları ile ilgili tutarsız ipuçlarına bakabilirsiniz.

Deepfake tespit yazılımlarını deneyebilirsiniz.

Daha kapsamlı doğrulama gerektiren süreçlerde, deepfake tespit yazılımları yada çevrim içi tespit sistemleri (gerçek zamanlı olarak selfie yada video bağlantısı alınması) kullanılabilir. Bu sayede görüntünün ya da sesin deepfake olduğu oldukca kolay bir halde anlaşılmış olur.

“Deepfake görsel, ses ya da video iyi mi anlaşılır?” sorusunun yanıtını yukarıdaki ipuçlarıyla elimizden ulaştığında anlattık. Deepfake’in devamlı kolayca ayırt edilemediğini ve bu tür görüntüleri ya da sesleri içeren teknolojiler arttıkça tespit etmenin de zorlaşacağını unutmamak gerekir. Bundan dolayı karşımıza çıkan her içeriğe inanmayıp onlarca defa süzgeçten geçirmemiz gerekecek benzer biçimde görünüyor.