Geri Vitese Geçerken Hissettiğimiz Sarsıntının Sebebi Ne?
Çoğu zaman otomatik araçlarda vites geçişi esnasında bir sarsıntı yaşanabiliyor. Bu durum, sürücüler için rahatsız edici olabiliyor. Bilhassa yoğun bir trafikte, çoğunlukla dur kalk meydana getiren bir sürücü için bu titreme, sürüş konforunu da negatif olarak etkiliyor.
Peki niçin vites geçişi esnasında bu sarsıntıyı hissediyor olabiliriz asla düşündünüz mü?
Bilhassa otomatik şanzımanlı araçlarda hissedilen bu sarsıntı, manuelde de hissediliyor mu?
Ilk olarak bu “sarsıntı” niçin olur ona bakalım.
Otomatik vitesli araçlar, her insana daha kolay gelse de aslen manuel şanzımanlı araçlara bakılırsa daha karmaşık bir yapıya haiz. Dolayısıyla vites geçişi esnasında meydana gelen titremeler, kimi zaman bu sistemdeki tork konvertörü, şanzıman yağı benzer biçimde çeşitli parçalardan kaynaklanabiliyor. Doğal bu sarsıntının da birden fazla sebebi olabilir.
Ilk olarak otomatik araçların tertipli bakımları, şanzıman sisteminin sıhhatli emek vermesi için oldukça mühim. Bakım dikkatsizlik edildiğinde, şanzıman sıvısının seviyesi düşebilir ya da yağı kirlenebilir. Bu da vites geçişlerini zorlaştırarak sarsıntılara sebep olur.
Bakımları tam, sadece hâlâ sarsıntı hissediliyorsa o süre şanzımanında mesele olabilir.
Şanzıman takozları, aracın şanzımanını yerinde tutarak titreşimlerin vasıta içine iletilmesini engelliyor. Sadece zaman içinde bu takozlar aşınarak işlevini yitirebiliyor. Bu durumda şanzıman, muntazam çalışmadığı için vites geçişleri esnasında hissettiğimiz o sarsıntı meydana gelebilir.
Baktık ki şanzımanda da sorun yok, peki yağ sızıntısı olabilir mi?
Otomatik vasıta sisteminde, dişliler arasındaki sürtünmeyi azaltmak için hususi yağlar kullanılıyor. Sadece bu yağın sızması, şanzımanın muntazam çalışmasını engelleyebiliyor. Eğer şanzıman yağı sızarsa, dişliler muntazam bir halde birleşmez, bu da titreşime sebep olur.
Vites değişiklik yapma, otomatik araçlarda balatalarla sağlanıyor.
Bu da demek oluyor ki, bakmamız ihtiyaç duyulan bir öteki nokta da balatalar. Zaman içinde balatalar aşındığında, vites geçişleri esnasında etkisizleşiyor. Balataların değiştirilmesi, sarsıntının da giderilmesine olanak sağlar.
Peki ya aracımız manuelse?
Gene aynı şekilde manuel araçlarda da sarsıntılar yaşanıyor.
Sadece otomatik araçlardan değişik olarak manuelde en yaygın sarsıntı sebebi, debriyaj oluyor. Motorun soğuk olduğu durumlarda, debriyajın tam olarak ayrılmaması sarsıntılara yol açıyor. Soğuk motor, sistemin tam verimle emek vermesi için ihtiyaç duyulan sıcaklığa ulaşmadığı için debriyajın muntazam ayrılmaması vites geçişlerinde güçlük oluşturabiliyor.
Bunun yanında motorda biriken karbon, yakıt enjektörlerinin yada ateşleme sisteminin muntazam çalışmasını engeller. Bu da motorun muntazam yanmamasına, vites geçişlerinde aşırı sarsıntılara niçin oluyor.
Karbon nedir ve motorda niçin birikiyor?
Kimyasal bir element olan karbon, doğada organik maddelerin temel yapı taşı olarak biliniyor. Motorlarla ilgili “karbon” terimi ise yanma işlemi sonucunda oluşan karbon bileşikleri yada karbon tortularını ifade ediyor. Yakıtın tam yanmaması, silindirlerden yanma odasına sızan yağ, egzoz gazlarının geri dönüşümü sonucu birikimi, valflerin temizlenememesi ve düşük kaliteli yakıtlar, karbonun motorda birikmesine sebep olur.
Son olarak yanlış şanzıman dişlisi hizalaması da manuel araçlarda sarsıntı sebebi. Dişlilerin doğru şekilde hizalanmaması da sarsıntıya yol açabiliyor. Dişliler muntazam bir geçiş yapamadığında, sürücü geri vitese geçtiğinde bu rahatsız edici sarsıntıyı hissederiz.
Bu sarsıntıyı hissetmemek için ne yapmak gerekiyor?
Bu şekilde bir durum yaşanırsa, bilhassa geri vitese geçmeden ilkin motorun rölantide bir süre çalışmasına izin verin. Bu, motorun tamamen ısınmasını sağlarken debriyajın tam olarak ayrılmasına destek olmuş olur.
Ayıca motor içinde birikmiş karbon, aracınızın performansını etkiliyor. Bu birikintilerin giderilmesi gerekir. Bunun yanında şanzıman yağı, sıvı seviyeleri ve öteki mühim bakım unsurları da tertipli olarak denetim ettirilmeli. Bunun için bir servise görünmekte yarar var.
Sıraladığımız tüm bu sebepler, vites geçişlerinde -özellikle geri viteste– sarsıntıya niçin olurken sıraladığımız adımları uygulamanız sorunların önüne geçebilir. Eğer tüm bu tarz şeyleri uygulamanıza karşın hâlâ devam eden bir sarsıntı hissederseniz, aracınızı servise götürmeniz en sıhhatli sonucu verir.
