Keşke Oscar’ı Kazansaydı Diyeceğiniz 10 Şahane Türk Filmi

Hiç kimseye kızgın değiliz, küsmedik de sana Oscar’cığım; yalnız o şekilde bir geldiler film izlerken bana. Türk filmleri içinde kati Oscar ödülünü alabilirdi dediğimiz filmlerimiz var dostlar. Mükemmel filmlerimiz ve üstün performanslı oyuncularımız olmasına karşın kimi zaman diyorum niçin bir tane bile Oscar ödülü alamadık?

Deniyoruz aslen; Oscar’a aday talibi gösterilmiş Türk filmlerimiz var fakat ödülü kazanabilmek hep başka baharlara kalmış. Oysa Türk sineması, seneler içinde alanında mühim gelişmeler kaydetmiş ve kaliteli filmler ortaya koymuştur.

“And the Oscar goes to…” diyebileceğimiz Türk filmleri:

Resminle arama girme, kalbini kırarım: Sevmek Zamanı

• Tür: Dram, duygusal
• Yıl: 1965
• Oyuncular: Sevecen Kenter, Gökyüzü Özcan, Fadıl Gara
• Yönetmen: Metin Erksan
• IMDb: 8.0

Beyaz perdede gönül bağları kurduğumuz filmlerin başlangıcında gelen Metin Erksan’ın filmi Sevmek Zamanı olurdu. Bu film, kültür, anane, güzel duyu ve algıyı tekrardan ve cesurca yorumlayan, çağıl ve eski birçok ögeleri bir araya getiren bir film.

Değişik toplumsal sınıftan sevgililerin yer almış olduğu eski Yeşilçam melodramı ile kaderleri mahkûm aşkın bambaşka ve imkânsız bir halde bir araya gelmiş olduğu ve kuvvetli bir güzel duyu etkisiyle (1960’ların Avrupa sinemasında bilhassa egemen olan güzel duyu anlayışı) sunulmuş olduğu bir yapım olarak karşımıza çıkar.

Bu şampuan bir başka dostum: Aaahh Belinda

• Tür: Düşlem, güldürü, dram
• Yıl: 1986
• Oyuncular: Müjde Ar, Macit Koper, Yılmaz Zafer
• Yönetmen: Atıf Yılmaz
• IMDb: 7.8

Şimdilerde yenisi çekilen ve gösterilen Netflix yapımı Aaahh Belinda değil de Müjde Ar’ın oynadığı Atıf Yılmaz’ın yönettiği, orijinali şu demek oluyor ki ilk çekilenden bahsediyorum. Oscar’a aday olabilecek filmlerden biriydi diyebiliriz.

İşini oldukça ciddiye alan tiyatro oyuncusu Serap’ın hayal ile gerçek içinde gidip gelmesini mevzu alır ve bu sürreal bir senaryo ile aktarılır. Bence Oscar’ın göz bebeği olurdu bu film.

Peki Akıllı Müren de bizi görecek mi? : Vizontele

• Tür: Güldürü, dram
• Yıl: 2001
• Oyuncular: Yılmaz Erdoğan, Demet Akbağ, Altan Erkekli
• Yönetmen: Yılmaz Erdoğan, Ömer Faruk Sorak
• IMDb: 8.0

Peki Akıllı Müren’de bizi görecek mi? Bence bu cümle her insanın hayatına dokunuyor. Bir o denli samimi ve bilinmezlik bir arada. Vizontele, radyodan televizyona geçiş periyodunu bu şekilde güzel bir senaryo ile konu alıyor.

Film mevzusu özetlemek gerekirse, köydeki insanoğlu televizyonu ilk başta bir “haber kutusu” olarak görse de zaman içinde televizyonun getirmiş olduğu değişimler hayatlarını kökten değiştirir. Film, nostaljik bir havaya haiz olup Türkiye’nin geçmişindeki toplumsal değişimlere dair birçok ileti vermektedir.

Alınyazısı kimi zaman bir bozuk paranın yüzünde saklıdır: Yazı Tura

https://www.youtube.com/watch?v=3nOqpwvdEmc

• Tür: Dram
• Yıl: 2004
• Oyuncular: Kenan İmirzalioğlu, Olgun Şimşek, Bahri Beyat
• Yönetmen: Uğur Yücel
• IMDb: 7.6

Yazı Tura filmini bir ihtimal Türkiye’de fazlaca sesini duyamadık ya da unutuldu bilmiyorum fakat Türk beyaz perde zamanı için mühim bir yere haiz olabilecek bir film tadında diyebilirim. Film, Türkiye’nin doğusunda bir kasabada geçmektedir ve iki arkadaşın hikayesine odaklanmaktadır. Birisi askerlik görevi için giderken diğeri ise kasabada kalmaktadır.

Film, toplumsal farklılıklar, milliyetçilik, hakkaniyet, sertlik benzer biçimde birçok mevzuyu işleyerek, Türkiye’nin geçmişine ve bugüne dair mühim mesajlar vermektedir. Filmdeki oyunculuk performansları, senaryo ve yönetmenin çıkardığı işe bakarsak Oscar ödülü alabilirdi.

Kabahat filmi görünümlü bir suçsuzluk filmi: Pardon

https://www.youtube.com/watch?v=NmMtj0FFCkg

• Tür: Dram, güldürü
• Yıl: 2005
• Oyuncular: Ferhan Şensoy, Rasim Öztekin, Ali Çatalbaş
• Yönetmen: Mert Baykal
• IMDb: 8.1

Tiyatro fenomeni, yazar, meddah ve sinemacı Ferhan Şensoy’un, gerçek bir vakadan esinlenerek beyazperdeye aktardığı bu garip film, üç yakın arkadaşın talihsiz hayatlarının öyküsünü trajikomik bir halde anlatmaktadır. Basit birer yurttaş olan üç kafadarın yaşamı, içlerinden birinin bir hatası yüzünden tamamen değişecektir.

Her zamanki benzer biçimde akıp giden günler artık hiçbir süre eskisi benzer biçimde olmayacaktır. Yalnız masum bir korku benzer biçimde görünen bu fobisi yüzünden sevilmiş olduğu arkadaşları ve kendisinin başına gelmeyen kalmaz. Dostlarıyla birlikte kendini mahkeme salonlarından, hapishaneye kadar uzanan bir yolculukta bulur.

Iyi mi kuruyorduk bu elektrik devresini? : Vavien

https://www.youtube.com/watch?v=7ev8IUYEZ4Q

• Tür: Dram, güldürü
• Yıl: 2009
• Oyuncular: Engin Iyi sabahlar, Binnur Kaya, Settar Tanrıöğen
• Yönetmen: Durul Taylan, Yağmur Taylan
• IMDb: 7.5

Evet, klişeler var mı var bu filmimizde (Oscar ödülü kazanan filmlerde yok sanki) sadece aile içindeki çatışmalar, bireysel ve toplumsal baskılar, cinsiyet rolleri ve toplumsal normlar müthiş oyuncularla mükemmel resmedilmiş.

Hem absürt hem gerçekçi. Vavien, bence herkesi ters köşe eden Oscar’ı alabilecek bir film. Oscar’dan ödülle dönen Marriage Story filmi ile kati yarışırdı.

Yalnız bir şey diyecem, et on numara : Bir Zamanlar Anadolu’da

• Tür: Dram, güldürü
• Yıl: 2011
• Oyuncular: Muhammet Uzuner, Yılmaz Erdoğan, Ercan Kesal
• Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan
• IMDb: 7.8

Doğal ki Nuri Bilge Ceylan (NBC) filmi olmadan da olmazdı. Favorim Bir Zamanlar Anadolu’da. Film, bir katliam soruşturmasını mevzu alır ve Anadolu’nun uzak bir bölgesinde bir grup polisin, bir savcının ve bir doktorun, bir gece süresince bir şüphelinin cesedini arama sürecini anlatır.

Bu arama esnasında ekip, Anadolu’nun organik güzellikleri içinde derin bir felsefi sorgulamaya girişir ve yaşamın anlamı, insan doğası, ölüm ve yaşam benzer biçimde temel mevzular üzerinedir diyebiliriz. Film, Türk sinemasının mühim yapıtlarından biri olarak kabul edilir ve internasyonal film festivallerinde birçok ödül kazanmıştır.

Bir nevi Prison Break: Mustang

• Tür: Dram
• Yıl: 2015
• Oyuncular: Güneş Şensoy, Tabiat Zeynep Doğuşlu, Tuğba Süngüroğlu
• Yönetmen: Deniz Gamze Ergüven
• IMDb: 7.6

Oscar ödülüne aday talibi olarak gösterilmiş filmlerden biri. Film, beş genç kız kardeşin, Anadolu’nun kırsal kesiminde, ataerkil bir toplumda gelişme öyküsünü anlatır. Geleneksel değerlerle çatışan genç kızların maruz kalmış olduğu baskı, diktatörlük ve rahatsızlık benzer biçimde mevzuları işler.

Film, bayanların özgürlüğüne ve toplumsal cinsiyet rollerine dair kuvvetli bir ileti verir. Oscar’a aday gösterilen 2010 yılında yapılmış İçimdeki Yangın (Incendies) tadında feminist ve yürekli filmlerden biri.

Melek mi, yoksa şeytan mı? : İşe Yarar Bir Şey

• Tür: Dram
• Yıl: 2017
• Oyuncular: Başak Köklükaya, Öykü Karayel, Yiğit Özşener
• Yönetmen: Pelin Esmer
• IMDb: 7.6

Bu filmin hikayesi her insana dokunuyor. Karakterlerin her birinin hikayesi ve hatta yalnızlığı sizi alıp sürüklüyor ve kendi hayatınıza dokunmanızı sağlıyor, adeta ayna oluyor. Özetle mevzusu, yaşamın zorluğu ve insanoğlunun kendini bulma sürecine odaklanan duygusal bir drama diyebiliriz.

Film, bir takım değişik karakterin hayatındaki zorlukları ele alırken, hayatta kalmak için verdikleri mücadeleyi anlatır. Filmimizde, insanların kendi hayatlarındaki problemlerle savaşım ederken, birbirlerine verdikleri destek ve ümit mesajları vurgulanır.

Obruklar da vardır: Kurak Günler

• Tür: Dram
• Yıl: 2022
• Oyuncular: Selahattin Paşalı, Ekin Koç, Erol Babaoğlu
• Yönetmen: Güvenilir Alper
• IMDb: 8.1

Son olarak Kurak Günler filmini de bu listeye koyalım. Bu filmi izlerken Bir Zamanlar Anadolu’da tesirleri görüyorum. Sanki karakterler bu filmimizde Bir Zamanlar Anadolu’daki savcının geçmişe dönmüş hali benzer biçimde. Sanki savcının gençliği bu filmimizde anlatılıyor benzer biçimde.

Filmin mevzusu özetle, yeni savcı olan Emre’nin Yanıklar nahiyesine tayini çıkması ve ona karşı çıkan seslerin içinde var olma halini mevzu alır. Sadece film, Emre üstünden toplumsal gerçekliğe ve gerçeklerle yüzleşmeye ayna meblağ.

Peki bir film, hangi şartlar altında Oscar talibi olabilir?

Netice olarak, kült, klasik, hatta ‘beyaz perde efsanesi’ olarak tanımlanan nice yapımlar; gösterime girdikleri yıllarda Oscar ödülünü kazanamadı, kimi zaman kıymeti sonradan anlaşıldı kimi zaman de kıymetini bilenler filmi hatırladı. Türk filmleri içinde Oscar’a aday talibi gösterilmiş birçok mühim filmlerimiz var. Umarız bigün hayaller gerçek olur ve ödül alırız.

Bir film, Oscar talibi olmak için Amerikan Beyazperde Sanatları ve Bilimleri Akademisi’nin belirlediği kriterleri karşılamalıdır. Oscar adaylığına başvurmak için filmin ilk olarak Hollywood’da minimum yedi gün beyaz perde salonlarında gösterimde olması gerekmektedir.

Ek olarak, filmin minimum 40 dakikalık süreye haiz olmalı. (Kısa film ve belgesel benzer biçimde istisnai dallar mevcut.) Son olarak, Akademi tarafınca belirlenen tarihler içinde gösterime girmiş olmalı (31 Aralık’tan ilkin) ve 35 yada 70mm film ya da benzer bir dijital formata haiz olması gerekmektedir.

Kapanış konuşmamı yapıyor ve “doğal ki bu ödülü akrabalarım için alıyorum” diyerek bitiriyorum.

Kendime soruyorum, Oscar’ı bu kadar kıymetli kılan şey nedir diye, sanırım en yakın bulduğum sebeplerden biri beyaz perde endüstrisi haline gelmesi. Doğrusu bir etiket kadar mühim. Her ödül alan film için dolu film mi, bence değil fakat gene de Oscar şu demek oluyor ki Akademi ödülleri, beyaz perde dünyasının en iyilerinin belirlenmesine ve beyaz perde endüstrisindeki kalite ve başarı standartlarının belirlenmesine yön veriyor. İşte bundan dolayı mühim bulunduğunu düşünüyorum.

Yazıyı bitirmeden ilkin belirtmek isterim ki bu tavsiyeler benim ödül alabileceğine inandığım filmlerdir; şu demek oluyor ki tamamen subjektiftir. Sonuçta hepimizin bir popisi var. Normal olarak bu sıralama fazlaca daha uzun olabilirdi. Listemizde olmasını istediğiniz filmleri yorumlarda paylaşabilirsiniz.