Kibar Feyzo’daki “141-142 Başsınız” Repliği Nereden Geliyor?

Günümüzde Türk sineması bazı birkaç kural dışı haricinde dışı dolu içi boş filmler üretiyor. Fazlaca büyük reklam kampanyaları yapmış olup filmimizde vadettiği hiçbir şeyi anlatmayan pek oldukca film görüyoruz. Elbet bu durum daima bu şekilde değildi. Bilhassa Yeşilçam’dan çıkmış ve dönemine damga vurmuş olduğu şeklinde günümüzde bile etkilerini devam ettiren filmler içeriyor. Bu filmler içinde hafızalarımızda en fazla yer edinen filmlerden biri de Kemal Sunal, Şener Şen, İlyas Salman, Adile Naşit, İhsan Yüce, Müjde Ar şeklinde efsaneleşmiş oyuncuların yer almış olduğu Kibar Feyzo filmidir.

Kibar Feyzo, bir güldürü filmi şeklinde görünse de aslen içinde pek oldukca politik detay sunan bir film. Yapıldığı dönemden 10 yıl geç gösterime giren filmi izleyen neredeyse asla kimsenin fark etmediği pek oldukca detay var. Günümüzde bu detayların bir çok biliniyor. Bugün sizlere bu detaylar içinde en ilgi çekici olanlarından birini aktaracağız.

Kibar Feyzo’da TCK’nın iki maddesine gönderme içeriyor.


Kibar Feyzo filmimizde Maho ağanın köylülere tepki gösterdiği bir sahnede “Ula şurda 141-142 başsınız, hepinizi ben besliyorum.” şeklinde bir repliği var. İşte o replik, o dönem geçerli olan Türk Ceza Kanunu’nun 141 ve 142. maddelerine bir gönderme.

Bu kanun maddeleri, filmin çekilmiş olduğu dönemde son aşama kargaşa ve bunalımlı geçen Türkiye’nin siyasal durumuna karşı 1951 yılına yürürlüğe girmişti. 1991 senesinde ise bu maddeler kaldırıldı. Elbet filmi izlediyseniz azca oldukca bilirsiniz ki Kibar Feyzo filmi tam anlamıyla bir sistem eleştirisini konu alıyor. Bu sebeple film 1978 senesinde yapılmış olmasına karşın 1988 yılına kadar yasaklı kaldı. Kibar Feyzo’yu hususi televizyonların yaşamımıza girmesi yardımıyla izlemeye başlayabildik.

Kibar Feyzo’da Maho ağanın 141 ve 142. maddelere ithafen söylediği replik:

Eski TCK’da yer edinen 141 ve 142. maddeler şu şekilde:

TCK 141.1: Toplumsal bir sınıfın öteki toplumsal sınıflar üstünde tahakkümünü tesis etmeye yada toplumsal bir sınıfı ortadan kaldırmaya yada memleket içinde müesses iktisadı yada toplumsal temel nizamlardan herhangi birini devirmeye matuf cemiyetleri her ne suret ve nam altında olursa olsun kurmaya tevessül edenler yada kuranlar yada bunların faaliyetlerini tanzim yada sevk ve yönetim edenler yada bu hususlarda yol gösterenler sekiz yıldan on beş yıla kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılırlar. Bu kabîl cemiyetlerin bir kaçını yada hepsini sevk ve yönetim edenler hakkında Ölüm cezası hükmolunur,

TCK 142.1: Toplumsal bir sınıfın öteki toplumsal sınıflar üstünde tahakkümünü tesis etmek yada toplumsal bir sınıfı ortadan kaldırmak vahut memleket içinde müesses tutumsal yada toplumsal temel nizamlardan herhangi birini devirmek yada devlet siyasal ve hukuki nizamlarını topyekûn yoketmek için her ne suretle olursa olsun propaganda meydana getiren kimse beş yıldan on yıla kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılır.


Bugün sizlere Kibar Feyzo’da yer edinen ve sistem eleştirisinin güzel bir örneği olan “Ula şurda 141-142 başsınız, hepinizi ben besliyorum.” repliğine açıklık getirdik. Bu biçim içeriklerin devamının gelmesini istiyorsanız yorumlarda belirtmeyi ihmal etmeyin.

Kaynak: 1, 2