ÖTV Matrah Düzenlemesi Hakkaten Etkili Olacak mı?
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısı ile ÖTV’deki matrah düzenlemesi yürürlüğe girdi. Peki girdi de ne oldu? Bu uygulama pazarı rahatlatacak mı? Vatandaşı ne bekliyor? İşte bir uzmanla yaptığımız o görüşmede öne çıkan detaylar…
Otomobil satın almak isteyen vatandaşların gözü kulağı, son birkaç haftadır ÖTV’deki matrah düzenlemesindeydi. Gömü ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati tarafınca duyurulan düzenleme, sıfır otomobil fiyatlarının ÖTV dilimini düşürecek, böylelikle fiyatların aşağı çekilmesini sağlayacaktı. Meydana getirilen ilk açıklamalarda 1 Aralık zamanı verilmiş olmasına karşın bugün sürpriz bir gelişme yaşandı ve ÖTV düzenlemesi, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Düzenlemeden sonraki fiyat listelerini incelediğimizde, bazı modellerde fiyat düşüşlerinin bulunduğunu görüyoruz. Mesela Fiat Egea‘nın baz modeli 365.300 TL’ye, Renault Clio‘nun baz modeli ise 75 bin TL düşüşle 373.000 TL seviyelerine kadar geriledi. Peki bu fiyatlar kalıcı olacak mı? Yurttaş ne yapmalı? Bu içeriğimizde hem matematik yapmış olup hem de uzman görüşü alıp, birkaç ay sonrasında neler yaşanacağına yönelik en tutarlı tahminleri ortaya koyacağız.
ÖTV matrah düzenlemesi sıfır otomobil pazarını rahatlatacak mı?
Mevcut verilere baktığımızda, sıfır otomobil fiyatlarının bir nebze de olsa düştüğünü görüyoruz ki bu durum, en azından bugün için iyi bir şey olabilir. Peki bu durum pazarda rahatlamaya neden olur mı? Sorularımızı yönelttiğimiz deneyimli otomobil gazetecisi Ahmet Çelik, pazarın rahatlayıp rahatlamayacağına ilişkin şu ifadeleri kullandı: Hiçbir şekilde uzun soluklu ve tüketiciyi rahatlatıcı bir uygulama değil. Tam bir dağ fare doğurdu denebilir.
Peki niçin fiyatların düşmesi bir uzman için iyi bir şey değildi? Rakamlar üstünden konuşan Ahmet Çelik; “Türkiye’de satılan 1.300 tane sıfır araçtan yalnız 96 tanesi düzenlemeden etkilendi. Bunun sonucunda yüzde 5 ila yüzde 17 içinde değişen, averajda yüzde 9 olan fiyat düşüşü oldu. Türkiye’deki en ucuz otomobil, düzenleme sonrası 282 bin TL’den satın alınabiliyor.” ifadeleriyle düzenlemenin pek de etkili olmadığını açıklamış oldu…
Peki kısa sürede tekrardan fiyat artışları görmeye başlamış olacak mıyız?
Türkiye’de satış meydana getiren otomobil markalarının fazlaca büyük bir kısmı, fiyat listelerini aylık olarak güncelliyorlar. Bu da genel olarak her ayın ilk günlerine denk geliyor. 1 Aralık’taki durumun nasıl biteceğini kestirmek zor sadece Ocak 2023’e baktığımız vakit, fiyatların tekrardan yükselişe geçmesinin kaçınılmaz bulunduğunu görüyoruz. Tamam da fiyatlar niye yükselecek ki? Derhal açıklayalım.
Otomotiv dünyası dolara endekslidir. Mesela Fiat Egea. Evet, bu otomobil Türkiye’de üretiliyor sadece üretim için ihtiyaç duyulan ham maddeler Türkiye’de mevcut değil. İşte tam da bundan kaynaklı olarak, dolar/TL paritesinin otomobil fiyatlarını direkt etkileyeceğini rahatça söyleyebiliriz. Bulunduğumuz pozisyonda ise doların yükseleceğini esasen biliyoruz. “Nereden bildiğiniz gibi?” dediğinizi duyar gibiyiz. Derhal bunu da açıklayalım.
Doların yükseleceğini biz değil, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) söylüyor!
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), daha birkaç gün ilkin Piyasa Katılımcıları Anketi neticelerini paylaştı. Paylaşılan verilere baktığımızda, yıl sonu için dolar/TL paritesinin 19,54 olacağı tahmin ediliyor. Bugünün dolar kuruna baktığımızda ise 1 dolar 18,63’ten işlem görüyor. Kısaca dolar, yüzde 5 civarında daha değerlenecek ve bu durum, elbet otomobil fiyatlarına yansıyacak. Rahat bir örnek vermek gerekirse, tahminler doğru tutarsa bugün 365.300 TL değerinde olan Fiat Egea, 1 Ocak 2023’e kadar 18.265 TL daha zamlanacak ve 383.565 TL’ye ulaşacaktır. Matrah düzenlemesinin Fiat Egea’ya 72.600 TL indirim olarak döndüğünü göz önünde bulundurursak, düzenleme kaynaklı fiyat düşüşünün en fazla 4 ay kadar dayanabileceğini söyleyebiliriz.
“Düşen fiyatlar, birkaç ay içinde eskiye döner”
Yaptığımız matematik, Ahmet Çelik tarafınca da doğrulanmış durumda. “İndirim olarak görülen fiyatların, euro ile doların yükselmesi ve ihtimaller içinde yeni yıl zamlarıyla birkaç ay içinde geri döneceğini düşünüyorum.” diyen Çelik, çarpıcı bir gerçeği de dile getirdi. “Vasıta bulma sıkıntısı hala devam ediyor ve 2023’te de devam edecek. Fiyatı inen her aracı bulamayacağımız da bir gerçek.” ifadelerini kullanan deneyimli gazeteci, pek de umutlanmamamız icap ettiğini belirtmiş oldu.
İkinci el piyasası ne olacak?
Hepimiz sıfır otomobil ardında değil. Biz bunu da göz önünde bulundurarak ikinci el piyasasını neler beklediğini de sorduk. Ahmet Çelik’in ikinci el piyasası ile ilgili açıklaması şu şekilde oldu: İkinci el pazarında sıfırda olduğu şeklinde bir fiyat gerilemesi olmaz. Esnaf ikinci el araçları esasen yüksek fiyattan almış olduğu için sıfırdaki şeklinde fazlaca büyük fiyat gerilemeleri yapmaz. Önümüzdeki bir ay içinde yüzde 1-1,5’luk bir gerileme olur. Fakat o da sonrasında eskiye dönecektir…
Son olarak; Ahmet Çelik, otomotiv pazarında veri analizleri meydana getiren Cardata’nın servis etmiş olduğu fiyat listesini de bizlerle paylaştı. Buradaki bağlantıyı kullanarak ulaşabileceğiniz listede, matrah düzenlemesi sebebiyle fiyatı düşen tüm otomobilleri beraber görebilirsiniz.
