Telefon Bataryaları Eskisi Şeklinde Değiştirilebilir Olacak

Avrupa Birliği, son dönemlerde akıllı telefon sektörüyle ilgili mühim kararlar veriyor. Mesela, geçtiğimiz yıl alınan bir karar doğrultusunda akıllı telefonlara USB Type-C zorunluluğu getirildi. Bu da en oldukça Apple’ı köşeye sıkıştırdı. Zira Android ekosistemi esasen çoktan USB Type-C’ye geçiş yapmış oldu.

Sadece tek gelişme bu değil. Avrupa Parlamentosu, bir süredir bataryalar üstünde de çalışmalarını sürdürüyordu. Hatta geçtiğimiz dönemlerde bir ön antak kalma da onaylandı. Bu ön anlaşmaya nazaran akıllı telefon ve elektrikli bisiklet benzer biçimde tüm ürünlerde bulunan bataryaların, bizzat tüketici tarafınca değiştirilebilir yapıda olması mecburi kılınıyordu. Evet, tıpkı eski usul cep telefonlarında olduğu benzer biçimde yıpranan bataryaları kendimiz değiştirebilecektik.

Parlamento, batarya kararını resmen onayladı!

Avrupa Parlamentosu, ilgili düzenlemenin oylamaya çıktığını ve bu oylama sonucunda kabul edildiğini duyurdu. Oylamada, bataryaların değiştirilebilir olmasını mecburi kılan düzenlemenin lehine 587 oy çıktı. 20 çekimser oyun kullanıldığı düzenlemeyi reddedenlerin sayısı ise yalnız 9’du. Oylamanın sonuçlanmasıyla, akıllı telefon sektörü için yeni bir dönem de başlamış oldu. Teknoloji şirketleri, bugün itibarıyla yeni dönem için hazırlıklarına başlayabilirler.

Avrupa Parlamentosu tarafınca kabul edilen düzenleme, şu hususları içeriyor:

• Cihazlardaki portatif pillerin, tüketiciler tarafınca değiştirilebilecek şekilde tasarlanması.

• Elektrikli otomobil ve bisiklet benzer biçimde hafifçe ulaşım araçlarındaki endüstriyel bataryaların karbon ayak izi beyan etiketine haiz olması.

• 2 kWh üstündeki endüstriyel bataryalar için tanımlama pasaportu.

• Katı atık toplama seviyelerinin standart hale getirilmesi. Buna nazaran;

  • Taşınabilir piller için 2023 yılı itibarıyla yüzde 45, 2027 yılına kadar yüzde 63, 2030 yılına kadar yüzde 73.
  • Elektrikli bisiklet ve scooter’lar için 2028 yılına kadar yüzde 51, 2031 yılına kadar yüzde 61.

• Atık hale gelen bataryalardan geri kazanılan hammadde için standartlar. Buna nazaran;

  • Lityum: 2027 yılına kadar yüzde 50, 2031 yılına kadar yüzde 80.
  • Kobalt, bakır, kurşun ve nikel: 2027 yılına kadar yüzde 90, 2031 yılına kadar yüzde 95.

• Üretilecek yeni bataryalarda kullanılacak geri dönüştürülmüş araç-gereç oranları için standartlar. Buna nazaran;

  • Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden 8 yıl sonrasında,

• Kobalt: Yüzde 16

• Kurşun: Yüzde 85

• Lityum ve nikel: Yüzde 6

  • Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden 13 yıl sonrasında,

• Kobalt: Yüzde 26

• Kurşun: Yüzde 85

• Lityum: Yüzde 12

• Nikel: Yüzde 15

Avrupa Parlamentosu niçin böyle bir durum yapmak istiyor?

Avrupa Birliği’ne nazaran batarya üreticileri, daha sürdürülebilir, daha performanslı ve daha dayanıklı bataryalar için anlaşmaya varmış durumdalar. Avrupa Birliği de bu antak kalma üstünden kendi yasalarını güncelleyip, ürünlerin daha çok süreyle kullanılmasını amaçlıyor benzer biçimde görünüyor. Mesela oldukça daha kuvvetli bataryaya haiz olan bir telefon, düzgüsel kullanım ömründen daha uzun süre kullanılabilecek. Böylelikle tüketicinin sık sık telefon değiştirmesine gereksinim kalmayacak. Telefonun bataryası performans kaybı yaşadığında ise tüketici batarya değişimini kendisi yapabilecek. Bu da karbon ayak izinin düşmesi anlamına gelecek.

Avrupa Parlamentosu’nda kabul edilen düzenlemenin ne süre yürürlüğe gireceği bilinmiyor. Düzenleme yürürlüğe girdikten 3,5 yıl sonrasında -bugün yürürlüğe girse 2027 yılı-, bataryası çıkabilen telefonları tekrardan görmeye başlayacağız. Sadece burada ciddi bir sorun var. O şekilde ki kapakların sökülmesi, cihazın içine su ve toz girmesi demek. Sektör paydaşlarının buna iyi mi bir çözüm üreteceklerini hep beraber göreceğiz.