Telefonunuzun Mavi Işığı Uykunuzu Ne Kadar Geciktiriyor?
İnkâr yok, çoğumuz gece yatmadan ilkin telefona bakmadan yapamıyoruz. Birkaç dakika ile süregelen süreç, birazcık uzun sürünce uykumuzdan çalıyormuşuz benzer biçimde de hissediyoruz. Bir de aklımıza kazınmış, mavi ışık uykuyu kaçırır. Peki bu ne kadar doğru?
Meşhur mavi ışık iddialarından birine daha açıklık getirelim. Uykularımızı kaçıran kim bilir yalnız mavi ışık değildir ve telefonda ne yaptığımızdır.
Mavi ışığın düşündüğümüz kadar tehlikeli olmadığını gördükten sonrasında alışkanlıklarınızı başka yöne çevirebilirsiniz.
Mavi ışık nedir ve niçin münakaşa mevzusu?
Gün içinde gün ışığından bol miktarda aldığımız naturel ışık, aslına bakarsak uyku ve uyanıklık döngümüzü düzenleyen melatonin hormonunu etkiliyor. Sadece mavi ışık, elektronik cihazların ekranlarından yayılan bir ışık türü ve bu ışığın, melatonin üretimini baskılayarak uykuya geçişi zorlaştırdığı düşünülüyor.
Bu yüzden de birçok uzman, yatmadan ilkin telefon ve tablet benzer biçimde mavi ışık yürüyerek cihazlardan uzak durmayı öneriyor. Sadece bu tavsiyeler ne kadar yerinde, meydana getirilen bilimsel araştırmalar işin boyutunu değiştiriyor.
Meydana getirilen bir araştırma, telefon ekranlarından yayılan mavi ışığın uykuyu düşündüğümüz kadar ciddi bir halde geciktirmediğini ortaya koyuyor.
Uyku ve teknoloji kullanımını bağlayan çeşitli faktörlerin incelenmiş olduğu bir araştırma için 113.370 katılımcının yer almış olduğu 73 bağımsız emek harcamadan kanıtlar toplanıyor.
Araştırmaya bakılırsa gece ekranlara maruz kalan kişilerde uykuya dalma süresi yalnızca 2,7 dakika kadar uzuyor. Evet, yanlış okumadınız, 3 dakikadan bile azca!
Bu bulguya bakınca da ekran kullanımının uyku üstündeki etkilerini tekrardan düşünmemiz gerekiyor bundan dolayı uyku düzenimizin ekran ışığından oldukca daha karmaşık etkenlere bağlı olduğu anlaşılıyor.
Mavi ışıktan daha fazlası var.
Aslına bakarsak, uyku sorunları söz mevzusu olduğunda ekran ışığından oldukca daha büyük suçlular var. Telefonunuzdaki toplumsal medya bildirimleri yada izlediğiniz sürükleyici videolar, beyninizi uyararak dinlenmeye geçişinizi zorlaştırabiliyor.
Hatta şöyleki diyelim, uyarıcı ve coşku verici içeriklere kendini kaptıranların uykuya dalma süresi sakin bir şeyler izleyenlere oranla 3,5 dakika daha çok.
İzlediklerinizin ve sürüklendiklerinizin yanı sıra doğal ki zihninizi meşgul eden düşünceleri ve stresi de yok saymak olmaz. Doğrusu mavi ışık 3 dakikadan azca bir etken olsa da ekran başlangıcında geçirilen dönemin içinde ne olduğu ve niteliği de bir o denli mühim.
Peki, ne yapmalı?
Elbet, “Mavi ışığın tesiri yalnız 2,7 dakika” diye düşünüp ekranlara sarılmak mantıklı değil bundan dolayı uyku, tertipli ve kaliteli bir halde alınması ihtiyaç duyulan bir gerekseme. İşte daha sıhhatli bir uyku için birkaç tavsiye:
- Ekran süresini sınırlayın: Yatmadan minimum bir saat ilkin elektronik cihazlardan uzak durmaya çalışın. Bu, beyninizin dinlenmeye geçişini kolaylaştırır.
- Mavi ışık filtreleri kullanın: Bir çok akıllı cihazda gece modu ya da mavi ışık filtresi bulunuyor. Bu modları etkinleştirerek vizyonun tesirini azaltabilirsiniz.
- Uyku rutini oluşturun: Her gün aynı saatte yatıp kalkmaya çalışın. Vücudunuzun naturel ritmini desteklemiş olmuş olursunuz.
- Rahatlatıcı aktiviteler tercih edin: Kitap okumak, meditasyon yapmak ya da hafifçe bir müzik dinlemek, uykuya geçiş sürecinizi daha keyifli hâle getirebilir.
Bir sonraki sefer gece yatmadan ilkin telefonunuza uzanırken, kendinize mesele: “Hakkaten mavi ışık mı uykuya engel yoksa izlemeye doyamadığım şu videolar mı?”
