Uyuyup Rüya Görebilen Suni Zeka
Tıpkı insanoğlu şeklinde suni zekaların da ‘uykudan ve rüya görmekten’ faydalanabilecekleri ortaya çıktı.
Uykunun insanlara pek oldukça faydası var. Fizyolojik olarak dinlenmenin ve vücudumuzda uykuda yaşanmış olan değişimlerin haricinde uyku, beynimizin gün içinde kurduğu gereksiz sinoptik bağlantıların kesilmesini de sağlar. Bu işleme sinoptik homeostasis denir ve beynimizin gereksiz hatıralarla dolmasını engeller. Bilişsel becerilerimizi geliştirir ve rüyalar da hafızamızın düzenlenmesini sağlar.
Görünüşe bakılırsa suni zekaların da arada bir uyuyup rüya görmesine izin vermek, insan beynindekine benzer bir tesir yaratıyor.
Doğal ki suni nöral ağlar (artificial neural networks – ANN) bizim şeklinde uykuya dalıp rüya görmüyor. İtalyan matematikçiler bu yüzden uyuyabilen yeni ANN olan Hopfield ağını tasarladı.
Araştırmacılar, yayımladıkları makalede memelilerin uyumasından ve rüya görmesinden esin aldıklarını belirterek, yeni suni zekada bir standart ‘uyanık’ öğrenme mekanizması, bir de ‘uyku’ unutma – detayları konsolide etme mekanizması bulunduğunu açıkladılar.
Özetle, ANN uyanıkken bir şeyler öğreniyor sadece öğrenme ve informasyon gizleme kapasitesi sınırı olan. Bu yüzden de ekip, insanların uyku düzenini matematiksel olarak sisteme aktardı. Suni zeka da tıpkı insanların uykusundaki süratli göz hareketi evresinde yaptıkları şeklinde ilkin gereksiz detayları siliyor, arkasından da derin dalga uykuyu yansılamak ederek geriye kalan mühim hatıraları sıralıyor.
ANN’in maksimum kapasitesi, uyuyup uyumadığına bakılırsa ciddi şekilde fark ediyor. Hopefield’in maksimum kapasitesi, ‘uykusunu aldığında’ 7 katına çıkıyor.
Araştırma sonuçlarına bakılırsa suni zekaların arada bir doğru algoritma ile bir uyku çekmelerine izin vermek performans artışı sağlayabiliyor. Salento Üniversitesi’nden Adriano Barra, uykunun suni zekalar için -tıpkı biyolojik olanlar gibi- mühim bir gereksinim bulunduğunu söylüyor.
Araştırmacılar; konuşabilen, suni zeka sahibi ve uyuyan bir android yaptıklarında, “Androidler koyun düşler mi?” sorusu da yanıt bulacaktır.
Araştırma Neural Networks dergisinde yayımlandı.
