Vikings Dizisi Zamanı Olarak Gerçek mi?

2013 senesinde History Channel kanalında yayınlanmaya başlamış olan, Michael Hirst’in yazarı ve yapımcısı olduğu Vikings dizisi 2020 yılındaki 6. sezonu ile final yapmış oldu. Netflix ve Amazon Video üstünden de izlenebilen dizi, ilk yayınlandığı günden itibaren kendine hatırı sayılır bir fanatik kitlesi kazanmıştır. Vikings dizisi ile beraber hakkaten var olmuş bir cemiyet olan Vikinglere ve İskandinav mitolojisine de olan ilgi epey arttı.

Peki, Vikings dizisi zamanı gerçeklerle ne kadar örtüşüyor? Dizi, belgesel yayınlarıyla tanıdığımız History Channel kanalında yayınlanıyor olsa da bir belgesel değil, yalnızca tasarı bir yapım. Sadece tasarı olması, zamanı gerçekleri hasıraltı etmiş olduğu anlamına gelmiyor. Vikings dizisi üstünden İskandinav mitolojisine ve yüzyıllar süresince dünyada adım atmadıkları yer kalmayan Vikinglere birazcık daha yakındana bakalım.

Zamanı kayıtlara gore Vikingler:

Vikingler, 8 ile 11. yüzyıl içinde var olmuş bir İskandinav halkıdır. İstanbul ve ABD kıtası da dahil olmak suretiyle dünyanın pek oldukca noktasına seferler düzenlemişler ve bugün bile görebileceğimiz izler bırakmışlardır. Sadece kendi resmi kaynaklarını bırakmadıkları için onlar hakkında tüm bilinenleri ilişki içinde oldukları toplumların kayıtlarından öğreniyoruz.

Vikingler; Odin, Thor ve Loki şeklinde bugün hepimizin mitolojik karakterler olarak kabul ettikleri tanrılara inanıyor ve bu inançları doğrultusunda yaşıyorlardı. Savaşmak ve bu uğurda ölmek, inançlarının büyük bölümünü ifade ediyordu. Savaşlarında son aşama acımasız davranıyorlardı. Barbar bir cemiyet oldukları söylenemez fakat tam anlamıyla acımasız olduklarını söyleyebiliriz.

Acımasız olsalar bile asla ilkel değillerdi. Dünyanın pek oldukca noktasına sefer yapmalarını elde eden gemileri üretecek kadar gelişmiş bir mühendislik sistemleri vardı. Run adlı bir alfabeye haiz olan Vikingler, bu alfabe ile daha oldukca inançları üstüne metinler yazıyorlardı. Sadece günümüze kalan pek fazla yaratı bırakmışlardır.

Viking hanımefendileri, tıpkı eski Türk toplumunda olduğu şeklinde özgür ve kuvvetli bireylerdi. Hepsi olmasa bile pek oldukca Viking hanımının savaşçı olduğu ve meydana getirilen seferlere katılmış olduğu biliniyor. Cemiyet köleler, köylüler ve asiller olarak üçe ayrılmıştı. Köleler çoğu zaman üstün deniz becerileri ile sefer düzenledikleri yerlerden alınan esirlerden, köylüler düzgüsel halktan, asiller ise bölge yöneticilerinden oluşuyordu.

Vikings dizisinin ana karakteri Ragnar Lothbrok gerçek mi?

Şüphesiz Vikings dizisini bu kadar popüler hale getiren, Travis Fimmel tarafınca canlandırılan Ragnar Lothbrok karakteridir. Dizide ilkin bir amansız bulgu tutkusu yardımıyla mahalli bir önder, sonrasında da bir kral olarak gördüğümüz Ragnar Lothbrok hakkaten Viking tarihinde var olmuş bir karakter mi? Maalesef cevap hayır.

Elbet Viking zamanı, Ragnar şeklinde bulgu tutkusu ile kaynayan pek oldukca insanla dolu fakat Ragnar Lothbrok hakkında hiçbir zamanı kayıt bulunmuyor. Fakat elimizde küçük bir ipucu var. 845 senesinde meydana getirilen Paris Kuşatması’nın lideri Reginherus adlı bir Viking’dir. İsim ve olayların benzerliği kuşku uyandırsa bile bu kişinin Ragnar bulunduğunu söyleyemeyiz.

Efsanelere gore Ragnar ve ailesi:

Ragnar Lothbrok karakterinin varlığından güvenilir olamadığımız şeklinde kardeşi Rollo’nun da zamanı gerçekliğinden güvenilir olamıyoruz. Tarihte Paris Kuşatması’na katılmış bir Rollo var. Sadece kuşatmaya 845 senesinde Reginherus ile katılmamış, 885 senesinde meydana getirilen kuşatmaya liderlik etmiştir. Benzerlikler olsa da tarihte bu şekilde bir abi, kardeş yaşamamıştır.

Ragnar karakterinin yaratılmasında pek oldukca İskandinav efsanesinden yararlanılmıştır. Bir efsanede ejderhalarla bile dövüşen Ragnar, asil Thóra Borgarhjǫrtr ile evliliğe ilk adımını atmıştır. Sadece dizinin yazarı Michael Hirst, referans almış olduğu başka bir kaynakta Ragnar’ın bir savaşçı olan Lagertha ile evlendiğini söylüyor. Söz mevzusu efsanede Ragnar bir önder olmuyor ve Lagertha, Bjorn Ironside’ın anası değil.

Referans alınan ana İskandinav efsanesinde Ragnar, dizide olduğu şeklinde İskandinav kraliçesi Aslaug ile evleniyor ve Aslaug, Bjorn Ironside dahil Ragnar’ın tüm evlatlarının anası oluyor. Bu efsaneyi gerçek öykü olarak kabul edersek, dizide yaşanmış olan olayların en azından bir kısmının zamanı gerçeklerle uyuştuğunu söyleyebiliriz.

Öteki Vikings karakterleri ve gerçekte yaşananlar:

Vikings dizisinin ilk sezonlarında en sevilen karakterlerden olan, bir baskın esnasında manastırdan kaçırılarak tutsak edilen ve sonrasında Ragnar’ın en yakın arkadaşı olan keşiş Athelstan hakkında zamanı kayıtlar bulunuyor. Kayıtlara gore devrin Wessex kralı Büyük Alfred’in Athelstan adlı bir torunu var. Sadece bu kişinin ne bir keşiş olduğuna ne de kaçırıldığına dair bir kayıt yok. Hatta kaçırılan başka bir keşişten bile söz edilmiyor.

Ragnar için yenilmez gemiler meydana getirilen Floki karakteri için efsanelerde sık sık adı geçen Floke Vilgerdsson karakterinden esin alınmıştır. Sadece dizide anlatılan vaka örgüsün içinde zamanı bir gerçekliği bulunmadığı için Floki de gerçek olmayan bir karakter diyebiliriz.

Vikings dizisinde olayların geçmiş olduğu Kattegat köyü de gerçek değildir. Kattegat, Danimarka ile İsveç içinde yer edinen bir denizin adıdır. Sadece hiçbir kayıtta bu şekilde bir köy olduğu görülmemiştir. Wessex’ten Aethelwulf, Büyük Alfred, Rahat Charles, Aslaug, Bjorn Ironside, Kral Horik şeklinde dizide gördüğümüz karakterler hakkaten yaşamış olsalar da tarih ve vaka uyuşmazlığı sık sık görülmektedir.

Dizide emsalsiz bir gerçek karakterden anlatmak gerekirse o da Kemiksiz Ivar’dır. Uzun seneler İngilizlere kan kusturmuş bir liderdir. Kardeşi Sigurd’u öldürmemiştir sadece düşmanlarına karşı son aşama acımasız olan gerçek bir cenk dahisidir. Gerçekliği sorgulansa da Ragnar’ın oğlu olarak kabul edebiliriz.

Vikings dizisindeki gerçekler:

Daha ilkin belirttiğimiz şeklinde Vikings bir belgesel değil, tasarı bir takım. Vikingler hakkında zamanı kayıtlar yalnızca sözlü gelenekten gelen efsanelere ve saldırdıkları toplumların tuttukları kayıtlara dayandığı için birebir zamanı gerçeklikten söz etmek mümkün değil. Sadece dizi, azca malum gerçekleri kurgu ile olabilecek en başarıya ulaşmış şekilde harmanlamıştır.

Dizide seyrettiğimiz Vikinglerin günlük yaşamı, saçları, cenk makyajları, inanç törenleri, mühendislik becerileri, kültürel eylemleri, toplumsal ilişkileri ve tüm benzer yapıları, olabilecek en gerçek haliyle yansıtılmıştır. Elbet, izlenirliği arttırmak için birazcık süsleme yapmaktan kaçınmamışlardır fakat o denli da olacak.

En azından Vikings dizisi ile beraber öğrendik ki Vikingler, boynuzlu miğferler takmıyorlar. Dizinin yazarı Michael Hirst’in söylediğine gore Vikingler saçları ile gurur duydukları ve korkusuz savaşçılar oldukları için kolay kolay saçlarını örtecek ya da kafalarını koruyacak bir şey takmazlarmış.

Bazı seyircileri ilk kez İskandinav mitolojisi ve Vikingler ile tanıştıran Vikings dizisinin anlattıkları ile zamanı gerçeklerin ne kadar uyuştuğundan bahsettik ve Vikingler ile ilgili bilmeniz gerekenleri anlattık. Vikings dizisi ile ilgili düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.