Vites Boştayken Debriyaja Basmadan Otomobil Çalıştırmak
Yeterlik sınavına azca bir süre kalmış, babamız emektar otomobilinin yan koltuğunda, biz de sürücü koltuğunda; gözlerimiz yaşlı bir halde direksiyonu kavramış, var gücümüzle debriyaja tam basmaya çalışıyoruz. Daha gerilmiş bir an olması imkansız.
Kabul edelim, pek oldukça sürücü kursu ezbere dayalı eğitimden vazgeçemiyor. Bu sebeple vasıta kullanmayı öğrenirken araçların iç donanımı yada neyi ne sebeple yaptığımız hakkında yeteri kadar bilgilendirilmiyoruz.
Örneğin aracı iyi mi çalıştıracağımızı, iyi mi kalkış yapacağımızı biliriz fakat detaylarını pek öğrenmeyiz. Debriyaj mevzusu da kafa karıştıranlar içinde.
Ilkin tesisatın mantığını anlayalım: Debriyajın görevi nedir?
Arabaların iç yüzüne baktığımızda ateşleme ve motor arasındaki düzeyli ilişkiyi görürüz. Debriyaj pedalı, bu ikili içinde olmazsa olmaz bir anahtar gibidir.
Otomobil boşta iken debriyaj pedalına basmak ateşlemeyi başlatır. Debriyajın aslolan vakasının pürüzsüz bir sürüş deneyimi sağlaması olmasına rağmen; pedala tamamen basmak, arabayı etkisiz konuma getirmekle eşdeğerdir. Bu, elbet ki işin kuramsal tarafı.
Debriyaj pedalına basmak, tüm şanzımanı ateşlemeden ayırır ve bundan dolayı daha azca sürükleme oluşturur. Debriyaj basılı değilken, aracı boşta çalıştırırken sürükleme oldukça daha yüksektir.
Bir tek motorun ana şaftı herhangi bir tesir hissetmez, sadece şanzımanın tüm parçaları işlev gösterir ve buna gore sürükleme oluşturur. Bu kontrolsüz tazyik seviyeleri vasıta modeline göre farklılık gösterir.
Örneğin bazı modellerde yüzlerce kiloluk bir tazyik söz konusuyken, diğerlerinde bu miktar tonlara kadar yükselir. Yalnızca 1 beygir gücünde çalışan bir araçta olduğumuzu farz edelim. Burada yüksek bir tazyik patlaması söz mevzusu olabilirken, 100 beygir gücüne haiz bir motor bu basınca karşı bana mısın demez. 1 beygir gücündeki bir marş motoru tazyik karşısında patlayabilir yada bigün duman vermeye başlayabilir.
Peki manuel şanzımanlı araçlar için en doğru çalıştırma biçimi iyi mi olmalı?
Manuel araçlarda, vites boşta olduğunda aracın çalıştırılması için illa debriyaj pedalına basmak gerekmez. Debriyaja basılsa da olur basılmasa da; sadece debriyaj pedalına basmak, işlemi uzatır ve aküden fazla elektrik çeker.
Eğer aracın aküsü zayıfsa, debriyaj pedalına basmak aracın çalışmamasına niçin olabilir. Esasen günümüzdeki birçok yeni araçta güvenlik önlemi olarak aracın çalıştırılması için debriyaj pedalına basılması şartı vardır. Bilhassa de Japon otomobillerinde.
İşin aslı; daha sıhhatli bir vasıta ömrü için geleneksel öğretilerden sıyrılıp işin detayına inmek, bir işi yaparken niçin yaptığımızı bilmek lazım. Siz gene de babanızla oldukça polemiğe girmeyin.
Kaynaklar: Car From Japan, DeseretNews
