Yakıt Deposu ve Batarya Arasındaki Emek harcama Sistemi Farkları

Her ikisinin kendine özgü avantajları ve zorlukları var. Her ikisindeki mühendislik ise bambaşka.

İşte görünen daha fazlasının olduğu teknik bilgiler:

Yakıt deposu her ne kadar geleneksel olsa da zorlayıcı bir sistemi var.

Geleneksel içten yanmalı motorlarda, enerji kaynağının başlangıç noktası olan yakıt deposu, rahat bir sıvı depolama haznesinden öte bir takım karmaşık mekanizmayla çalışıyor.

Yalnız sıvıyı depolamakla kalmıyor, yakıtı motorun gereksinim duyduğu anlarda uygun tazyik ve debi ile pompalıyor da. Bu sistemin emek harcaması için de enjeksiyon valfleri, tazyik regülatörleri şeklinde kırılgan parçaların bir araya gelmesi gerekiyor.

Hava ve yakıt karışımı ise geleneksel depoların bir öteki detayı. Yanma odasına gelen yakıt, optimum verimlilik için hava ile belirli oranlarda karışıyor. Oranın ise motorun performansı ve emisyon değerleri için hassasiyetle denetim edilmesi gerekiyor. Bu süreç de motor denetim üniteleri (ECU) tarafınca yönetiliyor.

Bir de emisyon denetim mekanizması var. Sıvının yanması sonucu ortaya çıkan atıkların filtrelenmesi gerekiyor. Bunun için de emisyon düzeylerini yasal sınırlar için tutmak için tasarlanmış katalitik konvertörler ve geri dönüşüm valfleri şeklinde sistemler devreye giriyor.

Elektrikli araçların batarya sistemi ise bambaşka.

Bataryalar, enerji depolama ve aktarımında geleneksel yakıt deposundan değişik bir yaklaşım sunuyor. Değişik derken sistemin daha rahat bulunduğunu söylemiyoruz aksine bir elektrikli aracın bataryası, bir enerji yönetim merkezi şeklinde çalışıyor.

Bildiğiniz suretiyle bataryalar lityum-iyondan oluşuyor ve bu bataryalar, enerji depolama için elektrokimyasal reaksiyonlardan yararlanıyorlar. Bataryanın kapasitesi, elektrot yapısı, elektrolit düzeni ve separator tabakaları şeklinde çoklu bileşenin uyumlu emek harcaması koşul.

Batarya yönetiminde ise devreye hususi bir yazılım sistemi giriyor. Her bir batarya hücresinin sıcaklığı, gerilimi ve şarj düzeyi izlenirken aşırı şarj ya da boşalma durumlarında dönem kapanıyor ve batarya korunuyor.

Bunun yanı sıra bir de termal yönetim var. Bataryaların emek verme esnasında mühim oranda ısı açığa çıktığından termal yönetim ile ısı dengesi korunarak performans ve batarya ömrü optimize diliyor.

Bu şekilde de bitmiyor. Elektrikli araçların frenleme esnasında kaybetmiş olduğu kinetik enerji, rejeneratif frenleme sistemiyle bataryaya geri kazandırılıyor. Aslen bu, enerji verimliliğini artıran mühim bir yenilik.

Sistemsel olarak hangisi daha karmaşık?

Aslen bu iki sistem arasındaki fark, enerji aktarımının iyi mi gerçekleştiğiyle ilgili. Geleneksel yakıt deposu mekanik ve kimyasal bileşenlerle yoğun bir emek verme gerektirirken, batarya sistemleri daha çok yazılım ve elektronik denetim ögesi barındırıyor.

Değerlendirmeye alınacak başka detaylar da var. Yakıt deposunun avantajları ve dezavantajları neler?

Benzin ve dizel şeklinde fosil yakıtlar, litre başına oldukca daha çok enerji depolayabiliyor. Bu da uzun mesafelere yakıt ikmali yapmadan ulaşım imkânı sağlıyor.

Ek olarak bir yakıt deposunu doldururken bu işlemi dakikalar içinde tamamlayabiliyorsunuz. Bilhassa dönemin kıymetli bulunduğunu anlarda bu, büyük avantaj demek. Doğal ki yakıt istasyonlarının dünyanın her yerinde olması da işimizi oldukça kolaylaştırıyor.

Hem dayanıklı hem de hafifçe materyallerden yapılmış olması ise yakıt depolarını maliyet ve güvenlik açısından öne çıkarıyor.

Fosil yakıtların enerjiye dönüşümünün bataryalara nazaran daha azca verimli olması, karbon emisyonları ise öne çıkan dezavantajlar içinde.

Elektrikli araçların enerji deposu ise bataryalar oluyor ve onların da bazı avantaj/dezavantajları var.

Bataryalar, son yıllarda büyük atılım yaparak geleneksel yakıt sistemlerine meydan okumaya başladı. Enerji dönüşümü açısından oldukca daha verimli olması ise onların en mühim avantajlı yanı olarak görülüyor. Kullanım esnasında karbon salınımı yapmadığı ve tabiat dostu olduğundan birçok kişinin tercihi oluyor. Ek olarak yakıt deposuna nazaran bataryaların daha azca hareketli bölüme haiz olması bakım maliyetlerini de azaltıyor.

Bir aracın tasarımına daha kolay entegre edilmesi de yenilikçi modellerin ortaya çıkmasına olanak tanıyor sadece bataryaların da negatif yanları var.

**
**

Mevcut teknolojiyle bir bataryanın tam şarj edilmesi saatler alabiliyor, bu da bazı kullanıcılar için büyük eksi. Birim ağırlık başına fosil yakıtlara kıyasla daha azca enerji depolaması da bir öteki dezavantaj.

Maliyeti de hesaba katmak gerek. Lityum-iyon bataryaların üretim maliyetlerinin hâlâ yüksek olması vasıta fiyatlarını da etkiliyor.

Gelecek ne getirecek?

Her iki sistem de mühendislik harikaları ve değişik ihtiyaçlara hitap ediyor. Sadece çevre dostu enerji kaynaklarına duyulan ihtiyacın artmasıyla batarya teknolojilerinin hızla geliştiğine şahit oluyoruz. Katı hal bataryaları, çevre dostu yakıtlar ve şarj altyapısındaki iyileşmeler ise bu dönüşümü daha da hızlandırabilir.

Son sözü açıklayalım: Fosil yakıtların köklü altyapısı karşısında, elektrikli araçların yenilikçi ve çevreci geleceği, hangisinin gelecek yıllarda kazanan olacağını belirleyecek şeklinde görünüyor.

Şu demek oluyor ki gelecekte enerji dolum istasyonunda benzin pompasına ya da şarj kablosuna hangisi uzanacak, bu bir tek teknoloji değil, bizim tercihimizle de şekillenecek!