Suni Zekâ, Kişisel Fotoğraflarınızla Eğitilmiş Olabilir mi?

Şaşırtıcı başarılara ve ilklere imza atmasıyla sık sık gündeme gelen ve kimileri için bir hobiye dahi dönüşen suni zekâ, günümüzün bununla beraber en çekişmeli münakaşa mevzularından biri.

Peki, bu ani yükselişin sebebi nedir? Bu yükselişi tetikleyen herhangi bir temel unsur var mı? Bu yazımızda, sizlerle suni zekâ evrenine kısa fakat kapsamlı bir dalış yapacağız.

Ilk olarak suni zekâ nedir, ne değildir, onu açıklığa kavuşturalım.


Suni zekâ, adından da anlaşılabileceği suretiyle insan üretimi zekâya verdiğimiz oldukca emsalsiz bir isim.

İnsanoğlunun zekâsına mümkün olduğunca denk bir özerk akıl geliştirme çabalarının bir sonucu olan suni zekâ, derhal her şey benzer biçimde Endüstri Devrimi’nin bir ürünüdür. Toplumların ilk kere sanayileşmeye ve dolayısıyla mekanize olmaya başladıkları bu zamanda, üretimi de mekanize etmeye gerekseme duyuldu.

Mekanizasyonun, insan müdahâlesine gerek kalmadan üretim meydana getiren bu varyantına zaman içinde “otomasyon” yada “otomatikleşme” denmeye başlandı. Bu otomatikleşen sistemlerin kendi iradelerini edinmelerini elde eden yazılımlara ise suni zekâ diyoruz.

Onu bunu geç, bu suni zekâ denen şey iyi mi eğitiliyor?


Günümüzde suni zekâ, çalışan insanoğlu ve sanatçılar başta olmak suretiyle kimi çevrelerce insanları işlerinden etme amaçlı bir girişim olarak yorumlanmakta. Doğal bu kaygı haksız bir kaygı değil.

Suni zekâ; günümüzde ses, görsel ve metin oluşturabilecek kadar ileri gitmeyi başardı. O şekilde ki suni zekâlarca oluşturulan bazı sanat eserlerinin yarışmalar kazandıklarına ve bazı eserleri sanatçıların rızaları olmadan kullandıklarına dahi tanık olundu.

Kısacası suni zekâ, içerik tükettirilerek eğitilmektedir. Bu sürece de makine öğrenimi denilmektedir. Yazılıma ne kadar fazla görsel, ses ve metin sunarız, kendisine beslenen içinde ne olduğu o denli iyi tanımaya adım atar.

Tahmin edebileceğiniz suretiyle bu içeriklere, toplumsal mecralara yüklediğimiz kişisel verilerimiz ve fotoğraflarımız da dahil.

Fotoğraflarımız, suni zekânın eğitiminde iyi mi ve ne amaçla kullanılıyorlar?

Fotoğraflarımız dahil olmak suretiyle tüm görsel materyaller, suni zekânın görsellik algısını eğitmek ve dolayısıyla görsel hafızasını oluşturmak amacıyla kullanılmakta. Görseller beslediğimizde bu suni zekâ, görsellerdeki insanları ve objeleri öğrenmeye ve dolayısıyla sonrasında tekrar karşısına çıktığında tanımaya adım atar.

Kısacası fotoğraflarınız, birileri tarafınca suni zekânın insan tanıma kabiliyetini geliştirmek amacıyla kullanılmış olabilir. Buna ilaveten suni zekâ, insan ve objeleri tanımaya eğitildiğinde onları çağrıştıran görseller oluşturabilmektedir.

“Benim fotoğraflarım, suni zekâyı eğitmek için kullanıldı mı, kullanıldıysa iyi mi öğrenebilirim?” diye düşünüyorsanız onun da bir cevabı var!


“Spawning” ismiyle tanınan bir grup tarafınca geliştirilen “Have I Been Trained?” adlı site, tam da aklınızdaki bu suali yanıtlayabilecek türden.

Herhangi bir görseli ve metni milyarlarca site içinde aratabilmenizi elde eden bu site, suni zekâların erişebildiği veya çoktan ulaştığı tüm benzer içerikleri listeliyor. Bu içeriklerin ve verilerin neredeyse tamamı kişilerin toplumsal mecralarda kendi paylaştıkları fotoğraflardan oluşuyor. Kalanı ise suni zekânın evvel beslendiği görsellerden yola çıkılarak suni zekâ tarafınca oluşturulan görseller. Dolayısıyla kişisel verileriniz, fotoğraflarınız veya eserleriniz bu içeriklerin içinde ortaya çıkmıyorsa ve toplumsal medya hesaplarınız gizli saklı ise, suni zekâ büyük olasılıkla sizin verilerinizle eğitilmemiştir diyebiliriz.

Doğal, tüm bunlardan bahsetmişken suni zekânın pek önyargısız eğitilmediğini belirtmekte de yarar var. İnsanların kusurlu ve sıkıntılı materyalleriyle eğitilen bazı suni zekâlarda, ırkçılık ve cinsiyetçilik benzer biçimde tatsızlıklara rastlanmıştı. Bir öteki yazımızda bu mevzuyu detaylıca ele almıştık:

Peki, suni zekâ mevzusunda siz ne düşünüyorsunuz? İnsanoğluna çekince teşkil eden bir girişim midir, yoksa gösterilen tepkiler abartılı mı?

Kaynaklar: INOVAX, TechTarget